во́сенню, прысл.

У асенні час. У лесе ежы восенню было багата, Таму і растаўсцець Мядзведзь не ў меру змог. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лістабой ’восеньскі вецер’ (маст., Сцяшк. Сл.). Да ліст1 і біць (гл.). Аналагічна рус. наўг. листобой ’моцны асенні паўн.-усх. вецер’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́сенскіасенні’ (Касп.), восінскій ’тс’ (Бяльк.). Серб.-харв. јѐсе̄нски ’тс’, рус. о́сеньо́сенски ’ўсю, цэлую восень’. Да восень (гл.); з гэтай суфіксацыяй, магчыма, архаізм.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

во́сеньскі, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і асенні. Была густая цёмная восеньская ноч. Скрыган. Бабка Наста гаварыла доўга і многа,.. гутарка лілася безупынным зацяжным восеньскім дожджыкам. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пра́сла, ‑а, ж.

Частка агароджы (паміж слупкамі). У пахіленых праслах плоту свістаў асенні вецер. Шарахоўскі. Коні былі прыведзены з начлегу і прывязаны за прасла каля дому гаспадара. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыку́рчыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.

Трохі скурчыцца; скурчыўшыся, прымасціцца дзе‑н. Стаіць на лузе між дубоў цыбаты бусел, Асенні дождж яго прыкурчыцца прымусіў. Русак. Ззаду, у галавах Алёшкі, прыкурчыўся Трусік. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Весні ’вясновы, вясенні’ (КТС, Сцяшк. МГ), ст.-рус. весьнии (мн.), чэш. vesní ’тс’. Старажытнае ўтварэнне ад vesn‑a і суф. ‑jь. У сучаснай бел. мове весні мае народнапаэтычнае адценне; літаратурным лічыцца веснавы́, дыял. вясе́нні узнікла па аналогіі да асенні.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адлётны, ‑ая, ‑ае.

Які адлятае на новае месца; пералётны. Усё было і адышло, і вось пад нагамі ўжо шастае апалы асенні ліст, а над галавой, дзесьці высока ў небе, чуваць трубныя крыкі адлётных жураўлёў. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́віжаваць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; зак., каго-што.

Разм. Тайна сочачы за кім‑, чым‑н., выведаць што‑н. раней невядомае, сакрэтнае. [Рыгор:] — Здаецца ж, у той асенні вечар нідзе ні жывой душы не было. Хто б мог вывіжаваць? Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хмуры́на, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і хмара. Як хмурыны ў дзень асенні, Думкі-словы гоніць памяць: — Ой, трыпутнічак, Трыпутнік!.. Зелле-зеллейка жывое... Трус. Хмурына, поўнячыся сілай, Уперад рушыла тады, Дзесь угары перакуліла Збанкі, паўнюткія вады. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)