апярэ́джаны
1. прям., перен. опережённый, обо́гнанный, пере́гнанный;
2. предупреждённый, предвосхищённый;
1, 2 см. апярэ́дзіць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
предвари́ть сов., уст.
1. (сделать раньше кого, чего) апярэ́дзіць;
2. (предупредить) папярэ́дзіць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апярэ́джваць несов.
1. прям., перен. опережа́ть, обгоня́ть, перегоня́ть;
2. предупрежда́ть, предвосхища́ть;
1, 2 см. апярэ́дзіць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абкасі́ць, -кашу́, -ко́сіш, -ко́сіць; -ко́шаны; зак.
1. што. Скасіць траву вакол чаго-н.
А. траву вакол дрэў.
2. што. Скасіць усё, пакасіць.
А. лугі.
А. балота.
3. каго. Апярэдзіць, перамагчы ў касьбе.
Хто каго абкосіць.
|| незак. абко́шваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абко́шванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
запабе́гчы, ‑бягу, ‑бяжыш, ‑бяжыць; ‑бяжым, ‑бежыце, ‑бягуць; зак.
Абл. Забегчы наперад, апярэдзіць. Трэба ж было запабегчы наперад, каб іншыя ахвотнікі каўнярок з рук не вырвалі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакры́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак.
1. што. Накрыць нанава.
П. дах.
2. перан., каго-што. Перавысіць якія-н. паказчыкі, вынікі і пад., апярэдзіць.
П. норму.
3. перан., што. Закрыць для руху, цячэння, прыкрыць.
П. шлях. П. ваду.
|| незак. перакрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. перакрыццё, -я́, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераскака́ць, ‑скачу, ‑скачаш, ‑скача; зак., каго.
1. Абскакаць каго‑н.; абагнаць скачучы.
2. Патанцаваць даўжэй або лепш за каго‑н.
3. перан. Перамагчы, апярэдзіць у чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Напопускі ’наўздагон’ (карэл., Сцяшк. Сл.). З на-, по- і пускаць, параўн. прыпусціць ’кінуцца бегчы’, рус. взапуски ’навыперадкі’ і інш., першапачаткова, відаць, ад папусціць ’уступіць, паддацца, даць сябе апярэдзіць’, словаўтварэнне як у наперагонкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пярэ́йд ’пераход; праход’ (Нас., Гарэц., Стан.). Бяссуфікснае ўтварэнне ад перайсці, 1 ас. адз. л. перайду́ (гл. ісці), параўн. пярэйсьце ’тс’ (Гарэц.). У падобным польск. przedejdę ’пайсці ўперад’, якое Банькоўскі (2, 829) лічыць багемізмам, параўн. чэш. předejdu ’апярэджу’, інфінітыў předejíti ’апярэдзіць’, выступае варыянт прыстаўкі (прыназоўніка) *perdъ (przede‑, гл. перада‑, перад).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абкасі́ць, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак., што.
1. Скасіць траву вакол чаго‑н. Абкасіць куст.
2. Пакасіць, скасіць усё. Абкасіць лугі. □ У тым баку, дзе была вёска, курэлася балота: высахла, калі яго абкасілі, і цяпер занялося агнём. Пташнікаў.
3. Апярэдзіць, перамагчы ў касьбе. Хто каго абкосіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)