абаспа́цца, ‑сплюся, ‑спішся, ‑спіцца; зак.
Разм. Перабраць меру ў сне. [Галя:] — Ад гультайства можна абаспацца і нават апухнуць. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паапуха́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Апухнуць, ацячы — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Людзі паапухалі. Ногі паапухалі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
набрыня́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ня́е; зак.
1. Павялічыцца ў аб’ёме, набраўшыся вадкасці, вільгаці.
Дзверы набрынялі.
Зямля набрыняла.
2. Быць гатовым распусціцца (пра пупышкі на дрэвах).
Пупышкі на вярбе ўжо набрынялі.
3. Апухнуць, ацячы.
Ногі набрынялі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Во́пух ’пухліна’ (Жд., 1, Мат. Гом.). Рус. о́пух, во́пух, укр. о́пух ’тс’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад апухнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Набру́знуць, набру́зці ’набрацца вільгаці’, ’апухнуць’ (Нас.), ’намокнуць, насыціцца вільгаццю’, набрузлы ’прамоклы’ (Байк. і Некр.). Гл. бру́знуць, бру́злы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
успу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. успух, ‑а; зак.
Павялічыцца ў аб’ёме, апухнуць. Шчака ўспухла. Ногі ўспухлі. □ Дыхаць цяжка, грудзі ўспухлі, Точыць смага, прага піць. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сце́рхнуць ’амярцвець’: ногі сьцерхлі (маладз., Гіл.), відаць, нельга аддзяліць ад сце́рпнуць ’ацячы, апухнуць’ (зэльв., Сл. ПЗБ); тады да церпнуць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зацячы́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -цячэ́; зацёк, -цякла́, -ло́; зак.
1. Пра што-н. вадкае, цякучае: трапіць, заліцца куды-н.
Вада зацякла за каўнер.
2. Намокнуць, праняцца чым-н. вадкім.
Столь зацякла.
3. Апухнуць, ацячы.
Вока зацякло.
4. Пра часткі цела: анямець.
Ногі зацяклі.
|| незак. зацяка́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Азыза́ць (БРС, Бір., Касп., Шат.), азызнуць (КЭС), азызлы ’апухлы’ (Шат., КЭС), азызнівець ’апухнуць’ (Бір. дыс.) да аслізлы (гл.) ’гладкі? Семантычна параўн. гладкі ў значэнні тлусты’ і гладкі ў значэнні ’аслізлы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыпу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. прыпух, ‑ла; зак.
Трохі апухнуць, успухнуць. Злыя вочы яе паменшыліся, пачырванелі, павекі прыпухлі. Дуброўскі. Ліпа была цяжарная на апошніх месяцах, губы яе прыпухлі, на твары ляжалі жаўтаватыя плямы. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)