неліне́йна-апты́чны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
неліне́йна-апты́чны |
неліне́йна-апты́чная |
неліне́йна-апты́чнае |
неліне́йна-апты́чныя |
| Р. |
неліне́йна-апты́чнага |
неліне́йна-апты́чнай неліне́йна-апты́чнае |
неліне́йна-апты́чнага |
неліне́йна-апты́чных |
| Д. |
неліне́йна-апты́чнаму |
неліне́йна-апты́чнай |
неліне́йна-апты́чнаму |
неліне́йна-апты́чным |
| В. |
неліне́йна-апты́чны (неадуш.) неліне́йна-апты́чнага (адуш.) |
неліне́йна-апты́чную |
неліне́йна-апты́чнае |
неліне́йна-апты́чныя (неадуш.) неліне́йна-апты́чных (адуш.) |
| Т. |
неліне́йна-апты́чным |
неліне́йна-апты́чнай неліне́йна-апты́чнаю |
неліне́йна-апты́чным |
неліне́йна-апты́чнымі |
| М. |
неліне́йна-апты́чным |
неліне́йна-апты́чнай |
неліне́йна-апты́чным |
неліне́йна-апты́чных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
палярызацы́йна-апты́чны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
палярызацы́йна-апты́чны |
палярызацы́йна-апты́чная |
палярызацы́йна-апты́чнае |
палярызацы́йна-апты́чныя |
| Р. |
палярызацы́йна-апты́чнага |
палярызацы́йна-апты́чнай палярызацы́йна-апты́чнае |
палярызацы́йна-апты́чнага |
палярызацы́йна-апты́чных |
| Д. |
палярызацы́йна-апты́чнаму |
палярызацы́йна-апты́чнай |
палярызацы́йна-апты́чнаму |
палярызацы́йна-апты́чным |
| В. |
палярызацы́йна-апты́чны (неадуш.) палярызацы́йна-апты́чнага (адуш.) |
палярызацы́йна-апты́чную |
палярызацы́йна-апты́чнае |
палярызацы́йна-апты́чныя (неадуш.) палярызацы́йна-апты́чных (адуш.) |
| Т. |
палярызацы́йна-апты́чным |
палярызацы́йна-апты́чнай палярызацы́йна-апты́чнаю |
палярызацы́йна-апты́чным |
палярызацы́йна-апты́чнымі |
| М. |
палярызацы́йна-апты́чным |
палярызацы́йна-апты́чнай |
палярызацы́йна-апты́чным |
палярызацы́йна-апты́чных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спектра́льна-апты́чны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
спектра́льна-апты́чны |
спектра́льна-апты́чная |
спектра́льна-апты́чнае |
спектра́льна-апты́чныя |
| Р. |
спектра́льна-апты́чнага |
спектра́льна-апты́чнай спектра́льна-апты́чнае |
спектра́льна-апты́чнага |
спектра́льна-апты́чных |
| Д. |
спектра́льна-апты́чнаму |
спектра́льна-апты́чнай |
спектра́льна-апты́чнаму |
спектра́льна-апты́чным |
| В. |
спектра́льна-апты́чны (неадуш.) спектра́льна-апты́чнага (адуш.) |
спектра́льна-апты́чную |
спектра́льна-апты́чнае |
спектра́льна-апты́чныя (неадуш.) спектра́льна-апты́чных (адуш.) |
| Т. |
спектра́льна-апты́чным |
спектра́льна-апты́чнай спектра́льна-апты́чнаю |
спектра́льна-апты́чным |
спектра́льна-апты́чнымі |
| М. |
спектра́льна-апты́чным |
спектра́льна-апты́чнай |
спектра́льна-апты́чным |
спектра́льна-апты́чных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ілю́зія, і, мн. -і, -зій, ж.
1. Скажонае ўяўленне, уражанне, заснаванае на падмане пачуццяў.
Аптычная і.
2. перан. Надзея на што-н., пазбаўленая рэальных падстаў; мара.
Цешыць сябе ілюзіямі.
3. Праграмны нумар ілюзіяніста (спец.).
|| прым. ілюзо́рны, -ая, -ае (да 1 знач.) і ілюзі́йны, -ая, -ае (да 3 знач.).
Ілюзорны падман пачуццяў.
Ілюзійная праграма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
электро́нна-апты́чны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
электро́нна-апты́чны |
электро́нна-апты́чная |
электро́нна-апты́чнае |
электро́нна-апты́чныя |
| Р. |
электро́нна-апты́чнага |
электро́нна-апты́чнай электро́нна-апты́чнае |
электро́нна-апты́чнага |
электро́нна-апты́чных |
| Д. |
электро́нна-апты́чнаму |
электро́нна-апты́чнай |
электро́нна-апты́чнаму |
электро́нна-апты́чным |
| В. |
электро́нна-апты́чны (неадуш.) электро́нна-апты́чнага (адуш.) |
электро́нна-апты́чную |
электро́нна-апты́чнае |
электро́нна-апты́чныя (неадуш.) электро́нна-апты́чных (адуш.) |
| Т. |
электро́нна-апты́чным |
электро́нна-апты́чнай электро́нна-апты́чнаю |
электро́нна-апты́чным |
электро́нна-апты́чнымі |
| М. |
электро́нна-апты́чным |
электро́нна-апты́чнай |
электро́нна-апты́чным |
электро́нна-апты́чных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
панара́ма, -ы, мн. -ы, -ра́м, ж.
1. Від мясцовасці з вышыні.
П. горада.
2. Вялікіх памераў карціна з аб’ёмнымі прадметамі на першым плане, змешчаная ўнутры круглага будынка з верхнім асвятленнем.
П.
Мінскага «катла».
3. Аптычная прылада для павелічэння дакладнасці наводкі гарматы (спец.).
|| прым. панара́мны, -ая, -ае.
Панарамны фільм (шырокаэкранны фільм, які дэманструецца на вялікім паўкруглым экране).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гало́, нескл., н.
Аптычная з’ява ў форме каляровага бліскучага круга вакол Сонца або Месяца, якая ўтвараецца ў выніку пераламлення святла ў ледзяных крышталіках верхніх слаёў атмасферы. Кожная [вясёлка] красавалася, з трохі сумнай радасцю паказваючы, як яна падобна на маленькае сонечнае гало. Караткевіч.
[Фр. halo з грэч. hálōs — круг.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міра́ж, ‑у, м.
1. Аптычная з’ява ў атмасферы, пры якой на гарызонце ўзнікаюць уяўныя адлюстраванні далёкіх наземных прадметаў або ўчасткаў неба ў выніку заломвання сонечных праменняў у нераўнамерна нагрэтых слаях атмасферы. І раптам Засмужац перад сабой убачыў агеньчык. Ён не паверыў, нават напалохаўся, з трывогай падумаў, што гэта міраж. Мележ.
2. перан. Тое, што не адпавядае рэчаіснасці, тое, што не можа здзейсніцца. Штодзень святлей, шырэй разлогі, І гэта не міраж. Ідуць-бягуць шляхі-дарогі, змяняецца пейзаж. Пушча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акуля́ры, ‑аў; адз. няма.
1. Аптычная прылада з двух шкельцаў з аглабелькамі. Служыць для выпраўлення недахопаў зроку або засцярогі вачэй ад пашкоджанняў. Ад шкельцаў акуляраў, як ад люстэрак, па траве скакалі сонечныя зайчыкі. Хомчанка. У пісара былі чорныя вусы, праўда, кароткія, і рэзка азначанае месца барады, заросшае кароткаю густою шэрсцю, невялікі задзёрты нос і прыплюшчаныя блізарукія вочы, прыкрытыя цёмнымі акулярамі. Колас.
2. Кружок больш светлай або цёмнай афарбоўкі вакол вачэй у жывёл.
•••
Акуляры наставіць гл. наставіць.
Глядзець праз ружовыя акуляры гл. глядзець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ілю́зія, ‑і, ж.
Скажонае ўяўленне, уражанне, заснаванае на падмане пачуццяў; прыняцце ўяўнага за сапраўднае. Аптычная ілюзія. □ Ілюзія руху была настолькі вялікая, што ад хуткасці зацінала дыханне. Мележ. У сляпым жа палёце не відаць лініі далягляду, зрок не правярае самаадчування, і лётчыку часамі здаецца, што самалёт ідзе з наборам вышыні або хіліцца набок. Гэта ілюзіі. Алешка. // Уражанне, бачнасць чаго‑н. Наяўнасць у пакоі некалькіх люстраў — вялікае трумо, люстра ў шафе і вялікі трэльяж каля ложка на начным століку, а таксама мноства крыштальных рэчаў — стваралі ў пакоі ілюзію празрыстасці. Рамановіч. Ілюзія мацярынства была такой моцнай, што часам і сама яна [Таццяна] цвёрда верыла, што Віця — яе сын. Шамякін. // Памылковае ўяўленне аб чым‑н.; надзея на што‑н., пазбаўленая рэальных падстаў. Народніцкія ілюзіі. Цешыць сябе ілюзіямі. Паддавацца ілюзіям. □ Так былі развеяны марныя ілюзіі добрага і дастойнага чалавека, нібыта ён пісьменнік. Лужанін.
[Фр. illusion — зманлівае ўяўленне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)