неліне́йна-апты́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. неліне́йна-апты́чны неліне́йна-апты́чная неліне́йна-апты́чнае неліне́йна-апты́чныя
Р. неліне́йна-апты́чнага неліне́йна-апты́чнай
неліне́йна-апты́чнае
неліне́йна-апты́чнага неліне́йна-апты́чных
Д. неліне́йна-апты́чнаму неліне́йна-апты́чнай неліне́йна-апты́чнаму неліне́йна-апты́чным
В. неліне́йна-апты́чны (неадуш.)
неліне́йна-апты́чнага (адуш.)
неліне́йна-апты́чную неліне́йна-апты́чнае неліне́йна-апты́чныя (неадуш.)
неліне́йна-апты́чных (адуш.)
Т. неліне́йна-апты́чным неліне́йна-апты́чнай
неліне́йна-апты́чнаю
неліне́йна-апты́чным неліне́йна-апты́чнымі
М. неліне́йна-апты́чным неліне́йна-апты́чнай неліне́йна-апты́чным неліне́йна-апты́чных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

палярызацы́йна-апты́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. палярызацы́йна-апты́чны палярызацы́йна-апты́чная палярызацы́йна-апты́чнае палярызацы́йна-апты́чныя
Р. палярызацы́йна-апты́чнага палярызацы́йна-апты́чнай
палярызацы́йна-апты́чнае
палярызацы́йна-апты́чнага палярызацы́йна-апты́чных
Д. палярызацы́йна-апты́чнаму палярызацы́йна-апты́чнай палярызацы́йна-апты́чнаму палярызацы́йна-апты́чным
В. палярызацы́йна-апты́чны (неадуш.)
палярызацы́йна-апты́чнага (адуш.)
палярызацы́йна-апты́чную палярызацы́йна-апты́чнае палярызацы́йна-апты́чныя (неадуш.)
палярызацы́йна-апты́чных (адуш.)
Т. палярызацы́йна-апты́чным палярызацы́йна-апты́чнай
палярызацы́йна-апты́чнаю
палярызацы́йна-апты́чным палярызацы́йна-апты́чнымі
М. палярызацы́йна-апты́чным палярызацы́йна-апты́чнай палярызацы́йна-апты́чным палярызацы́йна-апты́чных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спектра́льна-апты́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. спектра́льна-апты́чны спектра́льна-апты́чная спектра́льна-апты́чнае спектра́льна-апты́чныя
Р. спектра́льна-апты́чнага спектра́льна-апты́чнай
спектра́льна-апты́чнае
спектра́льна-апты́чнага спектра́льна-апты́чных
Д. спектра́льна-апты́чнаму спектра́льна-апты́чнай спектра́льна-апты́чнаму спектра́льна-апты́чным
В. спектра́льна-апты́чны (неадуш.)
спектра́льна-апты́чнага (адуш.)
спектра́льна-апты́чную спектра́льна-апты́чнае спектра́льна-апты́чныя (неадуш.)
спектра́льна-апты́чных (адуш.)
Т. спектра́льна-апты́чным спектра́льна-апты́чнай
спектра́льна-апты́чнаю
спектра́льна-апты́чным спектра́льна-апты́чнымі
М. спектра́льна-апты́чным спектра́льна-апты́чнай спектра́льна-апты́чным спектра́льна-апты́чных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ілю́зія, і, мн. -і, -зій, ж.

1. Скажонае ўяўленне, уражанне, заснаванае на падмане пачуццяў.

Аптычная і.

2. перан. Надзея на што-н., пазбаўленая рэальных падстаў; мара.

Цешыць сябе ілюзіямі.

3. Праграмны нумар ілюзіяніста (спец.).

|| прым. ілюзо́рны, -ая, -ае (да 1 знач.) і ілюзі́йны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Ілюзорны падман пачуццяў.

Ілюзійная праграма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

электро́нна-апты́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. электро́нна-апты́чны электро́нна-апты́чная электро́нна-апты́чнае электро́нна-апты́чныя
Р. электро́нна-апты́чнага электро́нна-апты́чнай
электро́нна-апты́чнае
электро́нна-апты́чнага электро́нна-апты́чных
Д. электро́нна-апты́чнаму электро́нна-апты́чнай электро́нна-апты́чнаму электро́нна-апты́чным
В. электро́нна-апты́чны (неадуш.)
электро́нна-апты́чнага (адуш.)
электро́нна-апты́чную электро́нна-апты́чнае электро́нна-апты́чныя (неадуш.)
электро́нна-апты́чных (адуш.)
Т. электро́нна-апты́чным электро́нна-апты́чнай
электро́нна-апты́чнаю
электро́нна-апты́чным электро́нна-апты́чнымі
М. электро́нна-апты́чным электро́нна-апты́чнай электро́нна-апты́чным электро́нна-апты́чных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

панара́ма, -ы, мн. -ы, -ра́м, ж.

1. Від мясцовасці з вышыні.

П. горада.

2. Вялікіх памераў карціна з аб’ёмнымі прадметамі на першым плане, змешчаная ўнутры круглага будынка з верхнім асвятленнем.

П.

Мінскага «катла».

3. Аптычная прылада для павелічэння дакладнасці наводкі гарматы (спец.).

|| прым. панара́мны, -ая, -ае.

Панарамны фільм (шырокаэкранны фільм, які дэманструецца на вялікім паўкруглым экране).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гало́, нескл., н.

Аптычная з’ява ў форме каляровага бліскучага круга вакол Сонца або Месяца, якая ўтвараецца ў выніку пераламлення святла ў ледзяных крышталіках верхніх слаёў атмасферы. Кожная [вясёлка] красавалася, з трохі сумнай радасцю паказваючы, як яна падобна на маленькае сонечнае гало. Караткевіч.

[Фр. halo з грэч. hálōs — круг.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

міра́ж, ‑у, м.

1. Аптычная з’ява ў атмасферы, пры якой на гарызонце ўзнікаюць уяўныя адлюстраванні далёкіх наземных прадметаў або ўчасткаў неба ў выніку заломвання сонечных праменняў у нераўнамерна нагрэтых слаях атмасферы. І раптам Засмужац перад сабой убачыў агеньчык. Ён не паверыў, нават напалохаўся, з трывогай падумаў, што гэта міраж. Мележ.

2. перан. Тое, што не адпавядае рэчаіснасці, тое, што не можа здзейсніцца. Штодзень святлей, шырэй разлогі, І гэта не міраж. Ідуць-бягуць шляхі-дарогі, змяняецца пейзаж. Пушча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акуля́ры, ‑аў; адз. няма.

1. Аптычная прылада з двух шкельцаў з аглабелькамі. Служыць для выпраўлення недахопаў зроку або засцярогі вачэй ад пашкоджанняў. Ад шкельцаў акуляраў, як ад люстэрак, па траве скакалі сонечныя зайчыкі. Хомчанка. У пісара былі чорныя вусы, праўда, кароткія, і рэзка азначанае месца барады, заросшае кароткаю густою шэрсцю, невялікі задзёрты нос і прыплюшчаныя блізарукія вочы, прыкрытыя цёмнымі акулярамі. Колас.

2. Кружок больш светлай або цёмнай афарбоўкі вакол вачэй у жывёл.

•••

Акуляры наставіць гл. наставіць.

Глядзець праз ружовыя акуляры гл. глядзець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ілю́зія, ‑і, ж.

Скажонае ўяўленне, уражанне, заснаванае на падмане пачуццяў; прыняцце ўяўнага за сапраўднае. Аптычная ілюзія. □ Ілюзія руху была настолькі вялікая, што ад хуткасці зацінала дыханне. Мележ. У сляпым жа палёце не відаць лініі далягляду, зрок не правярае самаадчування, і лётчыку часамі здаецца, што самалёт ідзе з наборам вышыні або хіліцца набок. Гэта ілюзіі. Алешка. // Уражанне, бачнасць чаго‑н. Наяўнасць у пакоі некалькіх люстраў — вялікае трумо, люстра ў шафе і вялікі трэльяж каля ложка на начным століку, а таксама мноства крыштальных рэчаў — стваралі ў пакоі ілюзію празрыстасці. Рамановіч. Ілюзія мацярынства была такой моцнай, што часам і сама яна [Таццяна] цвёрда верыла, што Віця — яе сын. Шамякін. // Памылковае ўяўленне аб чым‑н.; надзея на што‑н., пазбаўленая рэальных падстаў. Народніцкія ілюзіі. Цешыць сябе ілюзіямі. Паддавацца ілюзіям. □ Так былі развеяны марныя ілюзіі добрага і дастойнага чалавека, нібыта ён пісьменнік. Лужанін.

[Фр. illusion — зманлівае ўяўленне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)