пераві́ць, -раўю́, -раўе́ш, -раўе́; -раўём, -раўяце́, -раўю́ць; -віў, -віла́, -ло́; -раві; -віты; зак., што.
1. Абвіць чым-н., абвязаць.
Карані перавілі лясную дарогу.
2. Звіць нанава.
П. вяроўку.
3. Пераматаць на што-н. іншае.
П. ніткі з матка на клубок.
|| незак. перавіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вы́калатак, вы́колоток ’сноп, абмалочаны без развязвання’ (Выг. дыс., палес.). Рус. дыял. вы́колоток ’тс’. Ад выкалаціць ’абмалаціць, абвіць снапы’ з дапамогай суф. ‑ак або ад выкалат (гл.) з тым жа суф.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спаві́ць, спаўю́, спаўе́ш, спаўе́; спаўём, спаўяце́, спаўю́ць; спаві́ў, -віла́, -ло́; спаві́; спаві́ты; зак., каго (што).
1. Загарнуць дзіця ў пялёнкі і звязаць спавівачом.
С. дзіця.
2. Абвіць, аплесці чым-н.; абхапіць.
Сухое галлё спавіта павуціннем.
|| незак. спавіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. спавіва́нне, -я, н.
|| прым. спавіва́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апле́сці, апляту, апляцеш, апляце; апляцём, аплецяце, аплятуць; пр. аплёў, апляла, апляло; заг. апляці; зак., што.
1. Абвіць чым‑н. гнуткім; пакрыць густым перапляценнем з чаго‑н. Дзед Ігнат аплёў пасудзіну бяростай, прызнаў да яе драўлянае вечка, засмаліў па краях жывіцай. Васілевіч. // Абвіць, акружыць сабой, утвараючы шчыльнае спляценне. Густы алешнік і месцамі лаза зялёнай сцяной аплялі азёрныя берагі з усіх бакоў. Галавач.
2. перан. Разм. Аблытаць хітрыкамі, ашукаць. [Язэп:] — Апляла.. [Мальвіна] мяне, як павук муху. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абкруці́ць, -ручу́, -ру́ціш, -ру́ціць; -ру́чаны; зак.
1. што. Абматаць, абвіць што-н. вакол чаго-н.
А. шалік вакол шыі.
2. што. Заматаць, укруціць што-н. чым-н.; загарнуць у што-н., ахінуць чым-н. з усіх бакоў.
А. нагу бінтам.
3. каго. Абхітрыць (разм.).
Абкруціў мужык пана.
|| незак. абкру́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абві́цца, абаўюся, абаўешся, абаўецца; абаўяцеся; пр. абвіўся, ‑вілася, ‑вілося; зак.
1. Абкруціцца вакол чаго‑н.; абвіць сабой што‑н. Пуга абвілася вакол задняй нагі ваўка, і я не змог яе ўтрымаць у руцэ. Ляўданскі. // Абняць, абхапіць (пра рукі). Дзіцячыя ручкі абвіліся вакол матчынай шыі.
2. Пакрыцца, абвіць сябе чым‑н. Абаўецца навокал зямля Да бляскату ў яркую зелень. Астрэйка. // Ахутацца, абвалачыся чым‑н. (дымам, туманам і пад.). Сена палыхнула агнём, і стажок абвіўся жаўтавата-сінім дымам. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уві́ць, уваўю́, уваўе́ш, уваўе́; уваўём, уваўяце́, уваўю́ць; уві́ў, уві́ла́, -ло́; уві́; уві́ты; зак.
1. што ў што. Уплесці віццём.
У. стужку ў вянок.
2. што на што. Намотваючы, змясціць.
У. усю пражу на верацяно.
3. каго-што. Абвіць па ўсёй паверхні.
Дзікі вінаград увіў сцены дома.
4. што чым. Упрыгожыць, абвіваючы чым-н.
У. арку гірляндамі.
|| незак. увіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абкруці́цца, ‑кручуся, ‑круцішся, ‑круціцца; зак.
1. Абматаць сябе чым‑н., укруціць сябе ў што‑н.; загарнуцца. Адкруціцца коўдрай.
2. Абвіць сабой што‑н., размясціцца вакол чаго‑н. Змяя абкруцілася вакол дрэва.
3. Абысці, аб’ехаць, абляцець вакол чаго‑н. Мінутная стрэлка абкруцілася вакол сваёй восі.
4. Разм. Ажаніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапаві́ць, ‑паўю, ‑паўеш, ‑паўе; ‑паўём, ‑паўяце; зак., каго-што.
1. Спавіць нанава, іначай, яшчэ раз. — Ціха, сынок, ціха, — пачала Валя супакойваць яго. — Зараз перапаўю, і ўсё будзе добра. Карпаў.
2. Абвіць, абматаць. Паўла пераапранулі, пасадзілі ў кабіну, перапавілі добрым дзесяткам правадкоў, якія цягнуліся да прыбораў. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
переви́ть сов.
1. (обвить чем-л.) абві́ць, мног. паабвіва́ць, абкруці́ць, мног. паабкру́чваць;
2. (переплести) перапле́сці, мног. папераплята́ць;
3. (свить заново) пераві́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)