Verbum

бутафо́рыя, -і, ж.

1. Прадметы абстаноўкі ў спектаклі, а таксама штучныя прадметы замест сапраўдных на вітрынах магазінаў і інш.

2. перан. Падман, бачнасць, фальш, разлічаныя на знешні эфект.

Усё гэта б.

|| прым. бутафо́рскі, -ая, -ае і бутафо́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

буя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. Бурна расці; пышна красаваць.

Ярына на полі буяла.

Жыццё буяе (перан.).

2. Расці ў націну (пра бульбу, памідоры і пад.), у салому (пра жыта, пшаніцу і інш.), разрастацца на шкоду плоданашэнню.

Памідоры буяюць.

|| наз. буя́нне, -я, н.

вампі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Род буйных лятучых мышэй (кажаноў).

2. У казках, старажытных павер’ях, прыгодніцкай літаратуры і кінафільмах: пярэварацень, мярцвяк, які нібыта выходзіць ноччу з магілы і смокча кроў жывых.

3. перан. Бязлітасны эксплуататар, крывасмок.

|| прым. вампі́рскі, -ая, -ае.

вар’я́цкі, -ая, -ае.

1. Уласцівы вар’яту; такі, як у вар’ята.

В. смех.

Вар’яцкія вочы.

2. Прызначаны для вар’ята (разм.).

В. дом.

3. Крайне безразважлівы, дзікі.

Вар’яцкія ідэі, планы.

4. перан. Які характарызуецца крайняй ступенню праяўлення (па сіле, велічыні, напружанасці; разм.).

Вар’яцкая сіла.

ветэра́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Стары, бывалы воін.

В.

Грамадзянскай вайны.

2. перан., чаго. Стары, заслужаны працаўнік, дзеяч у якой-н. галіне.

В. працы.

В. навукі.

|| ж. ветэра́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак (разм.).

|| прым. ветэра́нскі, -ая, -ае.

во́дкуп, -у, мн. -ы, -аў, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі: права на спагнанне дзяржаўных падаткаў, на манапольнае вядзенне гандлю, якое перадавалася казной прыватным асобам за грашовы ўзнос.

Вінны в.

Аддаць на в. што-н. (перан.: у поўнае распараджэнне).

|| прым. адкупны́, -а́я, -о́е.

Адкупная сістэма.

аўтса́йдар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спартсмен або спартыўная каманда, што займаюць у спаборніцтве адно з апошніх месц і не маюць шанцаў на перамогу.

2. перан. Той, хто адстае ад іншых у якой-н. справе ці сферы дзейнасці.

|| прым. аўтса́йдарскі, -ая, -ае.

ба́йка¹, -і, ДМ ба́йцы, мн. -і, ба́ек, ж.

1. Кароткі літаратурны твор алегарычнага зместу з павучальнай канцоўкай.

Байкі Кандрата Крапівы.

2. перан., часцей мн. Пустыя размовы, выдумкі (разм.).

Ці варта слухаць розныя байкі.

|| прым. ба́ечны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Баечная мараль.

бі́сер, -у, м., зб.

Дробныя шкляныя або металічныя каляровыя пацеркі, якія ўжыв. для расшыўкі адзення або для рукадзелля.

Вышываць бісерам.

◊

Сыпаць бісер перад свіннямі — дарэмна гаварыць аб чым-н. ці даказваць што-н. невуку.

|| прым. бі́серны, -ая, -ае.

Б. почырк (перан.: вельмі дробны).

агалі́цца, агалю́ся, аго́лішся, аго́ліцца; зак.

1. Зняць вопратку, стаць голым (разм.).

2. Скінуць покрыва, лісце і пад.

Лес агаліўся.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць адкрытым, даступным для праціўніка.

Фронт агаліўся.

|| незак. агаля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. агале́нне, -я, н.