вой м.
1. выццё, род. выцця́ ср.; скавыта́нне, -ння ср.;
2. разг. (плач) плач, род. пла́чу м.; (вопль) ля́мант, -ту м.; галашэ́нне, -ння ср.;
3. (протест) крык, род. кры́ку м.;
тако́й вой по́дняли такі́ крык паднялі́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
о́мут м.
1. (водоворот) вір, род. ві́ру м.;
2. (яма на дне реки или озера) я́ма, род. я́мы ж.;
3. перен. вір, род. ві́ру м.;
◊
в ти́хом о́муте че́рти во́дятся посл. у ці́хім бало́це чэ́рці вяду́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
з’езд I (род. з’е́зда) м. (форма общественной деятельности) съезд;
з. вучо́ных — съезд учёных;
парты́йны з. — парти́йный съезд
з’езд II м.
1. (род. з’е́зду) (действие) съезд;
з. з гары́ на са́нках — съезд с горы́ на са́нках;
2. (род. з’е́зда) (место, по которому съезжают) съезд, спуск;
стро́мы з. з гары́ — круто́й съезд (спуск) с горы́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праклясці́, ‑кляну, ‑клянеш, ‑кляне; ‑клянём, ‑кленяце; пр. пракляў, ‑кляла, ‑ло; заг. пракляні; зак., каго-што.
1. Падвергнуць праклёну. Крымянец больш не бачыць той цёмнай жанчыны, якая некалі пракляла яго і пракляцце якой як бы здзейснілася. Кучар. [Ілька:] — І яшчэ я думаю, каб мы кінулі сваё валацужнае бруднае жыццё,.. і каб мы ўсе працавалі... [Марта:] — Калі ты зробіш так, цябе пракляне ўвесь род... Каваль.
2. Моцна вылаяць, выказваючы гнеў, злосць, абурэнне. Праклясці ўсё на свеце. □ Пракляў Лявон Нарбутовіч і малацьбу, і малатарню, і сваю дурноту. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кот, ката, М каце, м.
Самец кошкі.
•••
Марскі кот — а) тое, што і коцік (у 2 знач.); б) род марскога ската.
Чаротавы кот — драпежная млекакормячая жывёліна сямейства кашэчых.
Гуляць у ката і мышку гл. гуляць.
(Жыць) як кот з сабакам — пра людзей, якія пастаянна сварацца.
Кату па пяту — вельмі малы ростам.
Купіць ката ў мяшку гл. купіць.
Мінулася кату масленіца; не ўсё кату масленіца гл. масленіца.
Цягнуць ката за хвост гл. цягнуць.
(Як) кот наплакаў — пра вельмі малую колькасць чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чалаве́цтва, ‑а, н.
Усе людзі планеты, чалавечы род, чалавечае грамадства. Вялікая Кастрычніцкая сацыялістычная рэвалюцыя адкрыла новую эру ў гісторыі чалавецтва. □ Чалавецтва прайшло вялікі шлях, і гэты шлях нас вучыць. Чорны. У 2000 годзе чалавецтву для задавальнення яго энергетычнай патрэбы неабходна будзе прыблізна 30×1010 тон паліва. «Маладосць». // з азначэннем. Вялікая колькасць людзей, частка чалавечага грамадства, аб’яднаная якой‑н., звычайна перадавой ідэяй. Прагрэсіўнае чалавецтва. Міралюбівае чалавецтва. □ Перадавое чалавецтва — Народы ўсіх акрас і моў Злучылі моцна сэрца з сэрцам. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
горб (род. гарба́) м., в разн. знач. горб;
◊ гнуць г. — гнуть горб;
сваі́м гарбо́м — свои́м горбо́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
воск (род. во́ску) м. воск;
○ го́рны в. — мин. го́рный воск;
◊ мя́ккі як в. — мя́гкий как воск
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
клік (род. клі́ку) м., в разн. знач. клик;
ра́дасны к. — ра́достный клик;
лебядзі́ныя клі́кі — лебеди́ные кли́ки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кляве́ц (род. кляўца́) м.
1. молото́к для отби́вки кос и насе́чки жерново́в;
2. сплю́снутый коне́ц молотка́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)