растаўсце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць тоўстым; распаўнець. Прыхворваючы на сэрца, .. [старшыня] за апошнія часы так растаўсцеў, што шэрая кашуля на ім, здавалася, вось-вось распаўзецца па швах. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
урэ́з, ‑а, м.
Абл. Абрэз (у 1 знач.). Папаўся, браце Міхась, не дасталі твайго сэрца ні кулі варожыя, ні ўрэзы бандыцкія, а завалодалі табой.. дзявочыя вочы чорныя. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяжа́рны, ‑ая, ‑ае.
Абл. Вельмі цяжкі. Астаўся ззаду шлях блукання, Цяжарны шлях пакут, туляння. Колас. Адкуль навісла над .. [Зосяю] гэта цяжарная ўдушлівая духата, засмуціўшы яе вочы, здавіўшы сэрца? Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
исполня́тьII несов., уст. (наполнять) напаўня́ць (чым);
исполня́ть се́рдце наде́ждой напаўня́ць сэ́рца надзе́яй; (охватывать — о чувствах, мыслях и т. п.) ахо́пліваць, апано́ўваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пры́гать несов., в разн. знач. скака́ць;
пры́гать на одно́й ноге́ скака́ць на адно́й назе́;
се́рдце пры́гает от ра́дости сэ́рца ска́ча ад ра́дасці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перапо́ўніць сов., прям., перен. перепо́лнить;
п. ваго́ны — перепо́лнить ваго́ны;
ра́дасць ~ніла сэ́рца — ра́дость перепо́лнила се́рдце;
◊ п. ча́шу цярпе́ння — перепо́лнить ча́шу терпе́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заця́цца, затнуся, затнешся, затнецца; затнёмся, затняцеся; пр. зацяўся, ‑лася, ‑лося; зак.
1. Заўпарціцца, уперціся. [Янка] зацяўся як камень і маўчыць. Дамашэвіч. [Саўка] зацяўся і ўпарта адмаўляў, што бачыўся з паўстанцамі і гаварыў з імі. Колас.
2. Затаіць у сабе свае думкі, пачуцці. Зацяўся хлопец, сціснуў зубы, Каб сэрца болі заглушыць. Колас. // Затаіць злосць на каго‑н. З таго моманту, як у [Васілёва] сэрца запала падазронасць на Аўгінню.., ён зацяўся на яе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіпертрафі́я, ‑і, ж.
Павелічэнне аб’ёму якога‑н. органа ці тканкі цела ў выніку змянення іх функцыі або хваробы. Гіпертрафія мускула. Гіпертрафія сэрца. // перан. Празмернае развіццё чаго‑н. Гіпертрафія чуллівасці.
[Грэч. hypér — звыш і trophē — ежа.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дры́гнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр.
Разм. Рэзка, адрывіста варухнуць чым‑н. (звычайна пра часткі цела). Дрыгнуць нагой. // Здрыгануцца. Сэрца дрыгнула.
•••
І не дрыгнуў(ла) — пра імгненную смерць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захалану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Абл. Замерці, пахаладзець. У Паходні аж сэрца захаланула ад радаснай нечаканасці. Хадкевіч. / у безас. ужыв. Ад радасці ў Рудзянкі аж захаланула ў грудзях. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)