Verbum

юпі́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Магутная электрычная асвятляльная прылада для кіназдымкі пры штучным або камбінаваным асвятленні.

умо́ва, -ы, мн. -ы, умо́ў, ж.

1. Акалічнасць, ад якой што-н. залежыць.

Гэта магчыма пры адной умове.

2. Патрабаванне, якое прад’яўляецца адным з дагаворных бакоў.

Назавіце вашу ўмову.

Умовы міру.

3. Пісьмовая або вусная дамоўленасць, згода.

Выканаць умову.

Парушыць умову.

4. мн. Правілы, устаноўленыя ў якой-н. галіне дзейнасці, жыцця.

Умовы карыстання электрычнымі прыборамі.

5. мн. Абставіны, у якіх працякае або пры якіх адбываецца што-н.

Кліматычныя ўмовы.

Жыллёвыя ўмовы.

Падрыхтоўка прадпрыемства да работы ў зімовых умовах.

Праца ў добрых умовах.

Для спецыялістаў — усе ўмовы (гэта значыць добрыя ўмовы для жыцця; разм.).

6. звычайна мн. Даныя, патрабаванні, з якіх неабходна зыходзіць.

Умовы доследу.

◊

Ва ўмовах чаго, у знач. прыназ. з Р — пры наяўнасці чаго-н. навакольнага, спадарожнага.

Працаваць ва ўмовах пастаяннага напружання.

Пры ўмове чаго, у знач. прыназ. з Р — пры залежнасці ад чаго-н., абумоўленасці чым-н.

Гэта можна выканаць пры ўмове добрага надвор’я.

к, прыназ. з Д.

1. Ужыв. пры абазначэнні напрамку руху або дзеяння ў бок якога-н. месца, пункта, мяжы; тое, што і да (у 1 знач.).

Хадзіць ад дома к дому.

Накіравацца к лесу.

2. Ужыв. пры абазначэнні накіраванасці дзеяння да пэўнай часавай мяжы.

Дзень хіліўся к вечару.

Прыйсці к дзвюм гадзінам.

3. Ужыв. пры абазначэнні мэты дзеяння або прызначэння прадмета; тое, што і да (у 4 знач.).

Спячы пірог к святу.

Падалі пячэнне к чаю.

4. Ужыв. пры абазначэнні далучэння да чаго-н.

Каласок к каласку.

5. Ужыв. ва ўстойлівых спалучэннях (зняважлівых выразах, грубых зваротах).

Ідзі ты к чорту!

дзе́ля, прыназ. з Р.

1. каго-чаго. Выражае мэтавыя адносіны, ужыв. пры абазначэнні асобы ці прадмета, у інтарэсах якіх здзяйсняецца што-н.

Д. агульнай справы.

Я зраблю гэта д. вас.

2. чаго. Выражае мэтавыя адносіны, ужыв. пры абазначэнні мэты дзеяння.

Д. адпачынку.

Д. кавалка хлеба.

ве́зці¹, вязу́, вязе́ш, вязе́; вязём, везяце́, вязу́ць; вёз, ве́зла; вязі́; незак., каго-што.

1. Перамяшчаць каго-, што-н. пры дапамозе якіх-н. сродкаў руху.

В. пясок на тачцы.

2. Адпраўляючыся ў паездку, мець пры сабе, з сабой.

В. дзяцей у вёску.

В. многа навін.

ніко́лі, прысл.

Ні ў які іншы час; ні пры якіх умовах, акалічнасцях.

Адважныя людзі н. не будуць рабамі.

па́кулле, -я, н.

Грубае валакно, якое адходзіць пры апрацоўцы лёну, канапель.

Заканапаціць шчыліны пакуллем.

|| прым. па́куллевы, -ая, -ае.

пілата́ж, -у, м.

Майстэрства манеўравання лятальным апаратам пры выкананні авіяцыйных фігур.

Фігуры вышэйшага пілатажу.

|| прым. пілата́жны, -ая, -ае.

по́сах, -а, мн. -і, -аў, м.

Доўгі кій, на які апіраюцца пры хадзьбе; таксама жазло ў вышэйшых свяшчэннаслужыцеляў.