◎ Пашкода ’шкода’, ’псаванне’, пашкоднік ’шкоднік’ (Шпіл.). Беларускі рэгіяналізм. Да па‑ (< прасл. pa‑) і шкода (гл.). Магчыма, гэта ўплыў балт. субстрату. Параўн. літ. pagedimas і gadinimas ’шкода’ — gadinti ’псаваць’. Аб семантычным супадзенні балтыйскіх і славянскіх дэрыватаў з прыстаўкамі па‑ (< прасл. pa‑) і літ. ρα‑, ρό‑, лат. pa‑ гл. Борысь, Prefiks., 47.⇉ч
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Правары́на ’бервяно, брус’ (Сл. рэг. лекс.). Параўн. літ. pravarìnė ’жэрдка, перагародка’, што лічыцца запазычаным з польск. przeworzyna < przewora ’перагародка’; на думку Лаўчутэ (Балтизмы, 71), хутчэй, да літ. prãvaras ’прылазнік’. Параўн., аднак, правары́на/про́ворына ’разворка ў возе’ (лельч., Нікан., Трансп.), што звязана з вор 2 (гл.) са значэннем ’соваць, піхаць’. Гл. праваро́к.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раго́йшыла ’няўдаліца’ (ашм., Сл. ПЗБ), ’скаціна (пра чалавека) (там жа). Утворана па мадэлі дуры́ла. Лічыцца запазычаннем з літоўскай мовы, параўн. літ. ragúotas ’рагаты’, raduõlis ’пірог’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 72), але гэта версія гучыць непераканальна. Складальнікі беларускага слоўніка звязваюць запазычанне з літ. rãgas ’рог’ (Сл. ПЗБ, 4, 238). Параўн. таксама раго́йш (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адкапсану́ць ’адштурхнуць’ (Янк. II) < літ. atkapsė́ti. Запазычаны дзеяслоў выкарыстаў таксама суфікс ‑ну для абазначэння разавага дзеяння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Акі́дацца ’апрануцца’ (Жд.) > калька з літ. apsimèsti ’тс’ (< apmèsti ’акідаць’) (Чэкман, Baltistica, VIII (2), 1972, 152).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ґіле́ць ’свавольнічаць, гарэзаваць, дурэць’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле Сл. паўн.-зах., запазычанне з літ. gyliúoti ’шалець’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ґілёнь, ґіло́нь ’джала’ (Сл. паўн.-зах.). Сл. паўн.-зах. выводзіць гэта слова з літ. gyluonìs ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дунда́р ’гром, пярун’ (Сл. паўн.-зах.). Як мяркуе Сл. паўн.-зах., запазычанне з літ. dundùlis ’гром’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Закры́пацца ’заблытаць’ (Сл. паўн.-зах.). За + крыпаць + ца; крыпаць ’блытаць’ < літ. krypúoti (Лаўчутэ, Сл. балт., 69).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Звагу́ль ’дубец’ (Сл. паўн.-зах.). З літ. žvagùlis ’тс’ (Сл. паўн.-зах., 2, 282). Параўн. брызгуль.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)