ску́чанасць, ‑і, ж.
Уласцівасць скучанага; цесната, вялікая колькасць каго‑, чаго‑н. на малой тэрыторыі. Скучанасць жывёлы на пашы. Скучанасць хат у старой вёсцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
субпраду́кты, ‑аў; адз. субпрадукт, ‑а, М ‑кце, м.
Харчовыя прадукты (акрамя мясной тушы), якія атрымліваюцца пры разбіранні забітай жывёлы (язык, ныркі і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карму́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
1. Карыта, скрынка і пад., у якія кладуць корм для жывёлы, птушак.
2. перан. Пра месца, дзе можна пажывіцца, набыць што-н. для сябе незаконным спосабам (разм., неадабр.).
|| прым. карму́шачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
не́чысць, -і, ж., зб. (разм.).
1. Паводле народных павер’яў: нячыстая сіла (чэрці, ведзьмы).
2. перан. Жывёлы, насякомыя, якія выклікаюць агідлівае пачуццё.
Бусел знішчае мышэй, гадзюк, вусеняў і іншую н.
3. перан. Аб ганебных людзях, якія ўвасабляюць сабою ўсё варожае, цёмнае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Табо́р ’адроджанае стойла для жывёлы ў лесе або на полі’ (Сцяшк.), та́бар ’загарадка для жывёлы’ (Сцяшк. Сл.). Метанімічны перанос з та́бар 1, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
беспазвано́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не мае пазваночніка. Беспазваночныя жывёлы.
2. у знач. наз. беспазвано́чныя, ‑ых. Агульная назва ніжэйшых жывёл, якія не маюць пазваночніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лему́ры, ‑аў; адз. лемур, ‑а, м.
1. У старажытнарымскай міфалогіі — душы памёршых.
2. Паўмалпы (жывёлы, якія займаюць прамежкавае становішча паміж малпамі і ніжэйшымі млекакормячымі).
[Лац. lemures.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяву́н, певуна, м.
1. Разм. Той, хто любіць пець і многа спявае; пяюн.
2. Певень. Другі гурток другой жывёлы. Дзесятак кур, пявун вясёлы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
труп, ‑а, м.
Мёртвае цела чалавека або жывёлы. Немцы схлынулі, кінуліся наўцёк; у лагчыне засталіся групы. Мележ. Зграі крумкачоў ляталі ў паветры, апускаліся сям-там на гарачых папялішчах і завіхаліся на трупах жывёлы, загінуўшай у дыме, у агні. Лынькоў.
•••
Жывы труп — пра вельмі слабога, худога, хворага, блізкага да смерці чалавека.
Толькі цераз мой труп — форма пратэсту супраць якога‑н. непажаданага дзеяння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўто́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Утаіць усё, многае або ўсіх, многіх. [Тодар:] — Старшыня сельсавета гаварыў, што шмат зямлі ды жывёлы ад падатку паўтойвалі. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)