Смакту́лька ‘зябер прыгожы, Galeopsis speciosa Mill.’, смакту́н ‘тс’ (нясвіж., ЛА, 1), смо́кта ‘тс’ (ТС). Да смактаць (гл.), таму што кветкавыя трубачкі расліны змяшчаюць многа цукрыстай вадкасці (параўн. іншую назву сысункі́ ‘тс’). Паводле Аненкава (151), з’яўляецца ласункам дзяцей, якія высмоктваюць гэты сок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарантэ́ла ’італьянскі народны танец, а таксама музыка да гэтага танца’ (ТСБМ). Культурнае запазычанне, магчыма, праз польск. tarantela ’неапалітанец танец’ з італ. tarantella ’тс’, утворанага ад назвы паўднёваітальянскага горада Taranto < лац. Tarentum, дзе ўзнік гэты танец (ЕСУМ, 5, 519; Голуб-Ліер, 477).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
э́тот мест. гэ́ты род. гэ́тага; ж. гэ́та, род. гэ́тай; ср. гэ́та, род. гэ́тага; мн. гэ́тыя, род. гэ́тых;
на э́том берегу́ на гэ́тым бе́разе;
ничего́ с э́тим де́лом не вы́йдет нічо́га з гэ́тай спра́вай не атрыма́ецца;
◊
не в э́том де́ло не ў гэ́тым спра́ва;
при э́том пры гэ́тым;
на э́тих днях гэ́тымі дня́мі;
э́тот свет гэ́ты свет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адмяні́ць сов.
1. (сделать недействительным) отмени́ть;
а. пастано́ву — отмени́ть постановле́ние;
2. прост. (заменить на более подходящее) замени́ть, перемени́ть;
~ні́це мне гэ́ты партфе́ль — замени́те (перемени́те) мне э́тот портфе́ль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бога́че сравнит. ст.
1. нареч. багаце́й;
стол сего́дня у́бран бога́че, чем вчера́ стол сяго́ння прыбра́ны багаце́й, чым учо́ра;
2. прил. багаце́йшы;
э́тот колхо́з бога́че гэ́ты калга́с багаце́йшы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абвінава́чанне, ‑я, н.
1. Прызнанне каго‑н. вінаватым у чым‑н. [Галена:] — Я тады набралася гора, пакуль не з’явіўся сам гэты хлопец і не папрасіў зняць абвінавачанне, бо ён памыліўся. Чорны. Адносна Лабановіча пракурор заўважыў, што гэты падсудны, хоць і мала фігуруе ў абвінавачанні, але, як гаворыць народная прыказка, — па абліччы апостал, а па зубах сабака. Колас.
2. Спец. Той бок у судовым працэсе, які абвінавачвае. Сведкі абвінавачання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віху́рысты, ‑ая, ‑ае.
Падобны на віхуру; бурны, хуткі. У гэты момант праз расчыненую фортку акна мы пачулі дзікі галчын лямант, віхурысты пошум мноства крылаў у паветры. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апе́ць, апяю, апяеш, апяе; апяем, апеяце; зак., каго-што.
Уславіць, адлюстраваць у песнях, вершах. Колькі светлых хвілін, незабыўных спатканняў гэты дзень нам прынёс — не апець песняру. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асе́ласць, ‑і, ж.
Уласцівасць аселага. Аселы спосаб жыцця. □ Расказвалі, што гэты Сымон Ракуцька, пакуль выбраць сабе для аселасці месца, доўга выглядаў, дзе каб цішэй і глушэй. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напа́дкі, ‑аў і ‑дак; адз. няма.
Прыдзіркі, папрокі, абвінавачванні. Узмацніць нападкі. □ Толькі падтрымка шчырых сяброў.., якія таксама ў гэты час падвяргаліся неабгрунтаваным нападкам крытыкі, — крыху падбадзёрвала [П. Глебку]. Кучар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)