інфантылі́зм, ‑у, м.
1. Адсталасць у развіцці арганізма, якая праяўляецца ў захаванні ў дарослым стане фізічнай будовы і псіхічных рыс, уласцівых дзіцячаму ўзросту.
2. перан. Бестурботнасць, легкадумнасць, якія спалучаюцца з крайнім эгаізмам.
[Ад лац. infantilis — дзіцячы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагала́, прысл.
Да голага цела. Раздзець дагала. // Зусім, поўнасцю (абстрыгчы, абрэзаць і г. д.). Абстрыгчы дагала. // перан. Поўнасцю, да апошняга (забраць). Блізка году катавалі. Ноч пажарамі гула. Руйнавалі, рабавалі, Вымяталі дагала. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даму́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
Разм.
1. Канчаткова змучыць.
2. перан. З цяжкасцю давесці да канца, дакончыць што‑н. — Я ж прачытаў тваю дысертацыю. — Дамучыў? — з усмешкай спытаўся Максім. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бацы́ла, ‑ы, ж.
Бактэрыя, якая мае форму палачкі. Туберкулёзная бацыла. / у перан. ужыв. К. Чорны — адзін з пісьменнікаў, якія добра разумелі гэтае імкненне фашызму заразіць увесь свет, усё чалавецтва бацыламі антыгуманізму. Адамовіч.
[Лац. bacillum — палачка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гартава́ны і гарто́ваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад гартаваць.
2. у знач. прым. Апрацаваны гартаваннем (пра метал, металічныя вырабы). Гартаваная сталь. // перан. Стойкі, вынослівы. Расце змена камунарам Стойкім, гартаваным. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
а́ргус, ‑а, м.
1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — стовокі вартаўнік, якога багіня Гера паставіла вартаваць Іо, дачку аргонскага цара.
2. перан. Кніжн. уст. Пільны ахоўнік, вартавы. // Сімвал пільнасці.
3. Лясная птушка сямейства фазанавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зага́слы, ‑ая, ‑ае.
1. Які перастаў гарэць, свяціць; патухлы. Загаслыя галавешкі. Загаслае вогнішча.
2. перан. Стомлены (пра вочы, погляд). Вочы запалі глыбока пад бровы і глядзелі адтуль абыякава, пустыя і загаслыя. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залаці́ць, ‑лачу, ‑лоціш, ‑лоціць; незак., што.
1. Пакрываць золатам, пазалотай. Залаціць кубак.
2. перан. Асвятляючы, надаваць чаму‑н. залацісты колер. Сонца ўжо амаль схавалася за лес і толькі залаціла верхавіны дрэў. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпачкава́цца, ‑куецца; зак.
1. Узнікнуць шляхам бясполага размнажэняя, развіцца з ночкі. З апалай галінкі адпачкаваўся куст агрэсту.
2. перан. Аформіцца ў самастойную адзінку, выдзеліўшыся з агульнага цэлага. З брыгады адпачкаваўся атрад падрыўнікоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падтасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., каго-што.
Тасуючы, падабраць у патрэбным парадку (пераважна з мэтай падману). Падтасаваць карты. // перан. Наўмысна сказіць, падабраўшы толькі выгаднае, патрэбнае для нейкага вываду. Падтасаваць факты. Падтасаваць матэрыялы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)