гра́бавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да граба. Грабавы ліст. Грабавы лес. // Зроблены з грабу. Плыве арба і сэрца скрыпам рэжа, Па дзёгцю плача грабавая вось. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапраша́льны, ‑ая, ‑ае.

Які выяўляе жаданне перапрасіць каго‑н. за што‑н. Пачуццё правіны кальнула пачцівае сэрца Авяр’яна Міхайлавіча, і ён пачаў гаварыць жонцы перапрашальным тонам. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

румя́нак, ‑нку, м.

Разм. Тое, што і румянец. Калі Аленка зірнула на памяты канверцік .., то сэрца яе забілася, як пташка ў клетцы, а шчокі румянкам загарэліся. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сястры́н, сестрына, сестрыно.

Які належыць сястры (у 1 знач.), уласцівы сястры. Сястрын абавязак. □ І раптам добры жаль ахапіў Майчына сэрца. Яна хутка прайшла ў сястрын пакой. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

учасці́цца, ‑ціцца; зак.

1. Стаць больш частым, пачаць часцей паўтарацца. Учасціліся раннія замаразкі. Учасціліся перакуры. □ Косцю заняло дух, учасціўся рытм сэрца. Карпюк.

2. Зрабіцца больш скорым, хуткім.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хво́ры, -ая, -ае.

1. Які хварэе на якую-н. хваробу.

Х. дзед.

Хворае дзіця.

2. Пашкоджаны хваробай (пра цела і яго часткі).

Хворае сэрца.

Хворыя ногі.

3. Які сведчыць аб хваравітым стане, аб хваробе.

Х. выгляд.

4. Ненатуральны, празмерны, ненармальны.

Хворае ўяўленне.

5. у знач. наз. хво́ры, -ага, м., хво́рая, -ай, ж., мн. хво́рыя, -ых. Чалавек, які хварэе (у 1 знач.).

Прыём хворых.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надарва́ць, -рву́, -рве́ш, -рве́; -рвём, -рвяце́, -рву́ць; -рві́; -рва́ны; зак., што.

1. Крыху, не да канца парваць.

Н. вяроўку.

2. Пашкодзіць здароўе ў выніку якіх-н. празмерных намаганняў.

Н. здароўе.

◊

Надарваць жывот (жываты) (разм.) — вельмі моцна і доўга пасмяяцца.

Надарваць сэрца (разм.) — выклікаць душэўныя пакуты.

|| незак. надрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. надры́ў, -ры́ву, м. (да 1 знач.) і надрыва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыкіпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыстаць да вельмі нагрэтага дна і сценак пасудзіны.

Варэнне прыкіпела да чыгуна.

2. перан., да каго-чаго. Ужыв. пераважна са словамі «душа», «сэрца» і пад. Захапіўшыся, вельмі прывязацца да чаго-н.

Душой п. да мора. П. сэрцам да работы.

|| незак. прыкіпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ао́рта, ‑ы, ДМ ‑рце, ж.

Галоўная артэрыя ў арганізме пазваночных і чалавека, якая выходзіць з левага жалудачка сэрца і жывіць артэрыяльнай крывёю ўсе органы цела, акрамя лёгкіх.

[Грэч. aorte.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раба́к, ‑а, м.

Разм. Гліст. [Бабулька:] — Ды замоўкніце вы са сваімі літаннямі. Яны тут зусім не патрэбны. У яго рабакі. Дайце яму бярозавага дзёгцю. Ад сэрца і адыдзе. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)