дополу́чка ж., прост.
1. см. дополуче́ние;
2. сущ. (дополученное) даатры́ма́нае, -нага ср.; (о деньгах — обычно) даатры́ма́ная су́ма, даатры́ма́ныя гро́шы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неря́ха (о мужчине) неаха́йны, -нага м., разг. неаха́йнік, -ка м.; (о женщине) неаха́йная, -най ж., разг. неаха́йніца, -цы ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прису́тствующий
1. прич. які́ (што) прысу́тнічае; які́ (што) ёсць;
2. в знач. прил. прысу́тны;
3. сущ. прысу́тны, -нага м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пя́ты пя́тый;
○ ~тая кало́на — пя́тая коло́нна;
◊ патрэ́бен як саба́ку ~тая нага́ — ну́жен как соба́ке пя́тая нога́;
~тае це́раз дзяся́тае — из пя́того в деся́тое; с пя́того на деся́тое
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разлама́ць, ‑ламлю, ‑ломіш, ‑ломіць; зак., што.
1. Пераламаўшы ў некалькіх месцах, падзяліць на часткі, на кавалкі. У гэтай бойцы .. [певень] разламаў ляшчоткі. Амаль зрошчаная нага зноў матлялася. Пальчэўскі. А разломіш напалам, .. [печаная бульба], як пірог, — хрусткая, белая, так і просіцца ў рот. Гамолка.
2. Разбурыць, разваліць. [Максім:] — Учора ўвечары перабраўся ў хату, а сёння разбурыў зямлянку... Ведаеце, з радасцю ... сам разламаў. Шамякін. Неяк напрадвесні Цялутка разламала загарадку, выбегла, падбрыкваючы, на двор. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Но́сцам ’нагой, выспяткам’ (Некр. і Байк.; калінк., З нар. сл.; жытк., Мат. Гом., ТС), ндссам ’нагою, наском бота’ (Янк. 1), носца: даць носца ’даць выспятка’ (ТС). Відаць, ад ⁺носец ’насок (бота)’, памянш. да нос (гл.), параўн. укр. «вдарив иого носаком» (Грынч.); формы тыпу ндсцык ’выспятак’ (Ян.), нос‑ цакам, насцакдм ’выспяткам’ (Мат. Гом.) другасныя, параўн. таксама народнаэтымалагічныя ўтварэнні: ногца: даць ногца (Некр. і Байк., да нага).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
встре́чный
1. прил. сустрэ́чны;
встре́чный план сустрэ́чны план;
2. сущ. сустрэ́чны, -нага м.;
◊
встре́чный и попере́чный ко́жны стрэ́чны, ко́жны хто папа́ла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парти́йный
1. прил. парты́йны;
парти́йная организа́ция парты́йная арганіза́цыя;
парти́йный комите́т парты́йны камітэ́т;
парти́йное поруче́ние парты́йнае даручэ́нне;
2. сущ. парты́йны, -нага м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сулды́га ’частка нагі ад калена да пяткі’ (Нас., Бяльк., Байк. і Некр.), ’вялікая костка’, перан. ’нага’ (Юрч.), сулды́жжа зборн. (мсцісл., З нар. сл.), сулды́жка ’частка рукі ад пляча да локця’, ’ніжняя частка галёнкі’ (Мат. Маг.), ’костка, масол’ (Бяльк.), ’вялікая костка’ (Юрч. Вытв.). Укр. дыял. сулды́га ’шчыкалатка’. З *sǫ‑lъdyga (гл. ладыга) (Міклашыч, Vergl. gr., 2, 285; ЕСУМ, 5), роднаснае *lydъka (гл. лытка), адлюстроўвае карнявы вакалізм у ступені рэдукцыі (Слаўскі, 5, 391; Бязлай, 2, 145).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
да́дзены
1. прич. да́нный, предоста́вленный;
адмо́віўся ад ~нага яму́ сло́ва — отказа́лся от да́нного (предоста́вленного) ему́ сло́ва;
2. прил. да́нный;
у ~ным вы́падку — в да́нном слу́чае;
~ная велічыня́ — мат. да́нная величина́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)