Verbum

паэ́т, -а, М -э́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Аўтар вершаваных, паэтычных твораў.

Янка Купала — народны беларускі п.

2. перан. Чалавек, надзелены паэтычнымі адносінамі да свету, жыцця.

П. у душы.

П. у сваёй справе.

|| ж. паэтэ́са, -ы, мн. -ы, -тэ́с.

гнаі́ць, гнаю́, гно́іш, гно́іць; незак., каго-што.

1. Прыводзіць у стан гніення.

Г. дабро.

2. перан. Доўгі час трымаць каго-н. у невыносна цяжкіх умовах для жыцця.

Г. у турме.

|| зак. згнаі́ць, згнаю́, згно́іш, згно́іць; згно́ены.

|| наз. гнае́нне, -я, н.

духо́ўны, -ая, -ае.

1. Які адносіцца да ўнутранага, псіхічнага жыцця чалавека, да духу (у 1 знач.).

Рост духоўных інтарэсаў.

Духоўная блізкасць.

2. Царкоўны, які адносіцца да рэлігіі, духавенства.

Духоўная асоба.

Духоўнае званне.

○

Духоўны айцец — святар, які спавядае каго-н. пастаянна.

жы́цца, жыве́цца; безас., незак., каму (разм.).

1. з прысл. Пра наяўнасць тых або іншых умоў жыцця.

Добра яму жывецца.

2. з адмоўем. Няма жадання або не падабаецца дзе-н. жыць.

Не жывецца мне без сына.

Не жывецца бацьку ў новай хаце.

вярну́ць¹, -ну́, ве́рнеш, ве́рне; -ні́; ве́рнуты; зак., каго-што.

1. Аддаць узятае назад.

В. доўг.

2. Прымусіць або даць магчымасць вярнуцца назад.

В. дамоў.

В. бацьку дзецям.

В. да жыцця (вылечыць).

|| незак. вярта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і варо́чаць, -аю, -аеш, -ае.

сацыя́льны, -ая, -ае.

1. гл. соцыум.

2. Грамадскі, які мае адносіны да жыцця людзей і да іх адносін у грамадстве.

Сацыяльнае становішча.

Сацыяльнае асяроддзе.

○

Сацыяльнае забеспячэнне — дзяржаўная сістэма матэрыяльнага забеспячэння грамадзян у старасці, а таксама ў выпадку хваробы або непрацаздольнасці.

прывы́чны, -ая, -ае.

1. Які стаў прывычкай.

П. ўклад жыцця.

2. Вядомы, добра знаёмы, такі, да якога прывык.

Прывычныя з дзяцінства мясціны.

Прывычныя сцены.

3. Які прывык, прывучыўся да чаго-н. (разм.).

Рукі, прывычныя да ўсякай працы.

|| наз. прывы́чнасць, -і, ж.

спа́дчына, -ы, ж.

1. Маёмасць, якая пасля смерці яе ўладальніка пераходзіць у чыю-н. уласнасць.

Бацькоўская с.

2. Пераход маёмасці памёршага да яго спадкаемцаў (спец.).

3. З’явы культурнага жыцця, побыту, укладу, якія ўнаследаваны ад мінулых эпох, папярэдніх дзеячаў.

Культурная с.

схала́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Сярэдневяковая філасофія, якая стварыла сістэму штучных, чыста фармальных, лагічных аргументаў для тэарэтычнага абгрунтавання дагматаў царквы.

2. Фармальныя веды, адарваныя ад жыцця, якія грунтуюцца на адцягненых разважаннях, што не правяраюцца вопытам.

|| прым. схаласты́чны, -ая, -ае.

сярэ́браны, -ая, -ае.

1. Зроблены з серабра.

Сярэбраная лыжка.

2. Які змяшчае серабро.

Сярэбраная руда.

3. перан. Колерам або бляскам падобны да серабра.

С. іней.

4. Меладычна звонкі, высокага тону.

С. голас.

С. звон.

◊

Сярэбранае вяселле — дзень дваццаціпяцігоддзя шлюбнага жыцця.