Verbum

нерухо́мы, -ая, -ае.

1. Які не рухаецца, застаецца ўвесь час на адным месцы.

Н. блок.

Стаяць нерухома (прысл.).

2. перан. Які не змяняе свайго выразу.

Н. позірк.

3. У граматыцы: які не мяняе свайго месца (пра націск).

|| наз. нерухо́масць, -і, ж.

не́сціся¹, нясу́ся, нясе́шся, нясе́цца; нясёмся, несяце́ся, нясу́цца; нёсся, не́слася і нясла́ся, не́слася і нясло́ся; нясі́ся; незак.

1. Хутка рухацца, імчацца ўперад.

Несліся коні.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Распаўсюджвацца (пра гукі, пахі, чуткі).

Нясуцца песні.

Несліся новыя чуткі.

нябе́сны, -ая, -ае.

1. гл. неба.

2. перан. Цудоўны, чароўны, вельмі прыгожы.

Над цудам цуд н.

Нябеснае стварэнне.

3. Які мае колер неба; светла-блакітны.

Н. колер.

○

Нябесныя целы (спец.) — планеты, каметы, зоркі, галактыкі і іншыя касмічныя аб’екты, што вывучаюцца астраноміяй.

павуці́на, -ы, мн. -ы, -ці́н, ж.

Сетка з тонкіх нітак, утвораная з клейкага рэчыва, якое выдзяляецца павуком.

Плесці павуціну.

П. хлусні (перан.).

|| памянш. павуці́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

|| прым. павуці́нны, -ая, -ае і павуці́навы, -ая, -ае.

паглы́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што.

1. Зрабіць больш глыбокім (у 1 і 4 знач.).

П. сажалку.

П. свае веды (перан.).

2. Змясціць глыбей, урэзаць што-н.

П. разец у метал.

|| незак. паглыбля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. паглыбле́нне, -я, н.

падгало́сак, -ска, мн. -скі, -скаў, м.

1. Голас, які суправаджае асноўны голас у спевах (спец.).

2. перан. Той, хто ўгодліва паўтарае чые-н. словы, думкі (пагард.).

Ажылі паклёпнікі і іх падгалоскі.

|| прым. падгало́сачны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Падгалосачнае спяванне.

падэ́шва, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Ступня (у 2 знач.).

Намуляць падэшву.

2. Ніжняя частка абутку пад ступнёй.

Скураная п.

3. перан., чаго. Ніжняя частка, аснова чаго-н.

П. гары.

|| прым. падэ́швенны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

пакары́ць, -кару́, -ко́рыш, -ко́рыць; -ко́раны; зак., каго-што.

1. Падпарадкаваць сваёй уладзе, заваяваць.

П. крэпасць.

Чалавек пакарыў космас.

2. перан. Выклікаць у каго-н. сімпатыю, давер да сябе.

П. дзявочае сэрца.

|| незак. пакара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. пакарэ́нне, -я, н.

ліліпу́т, -а, М -пу́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Чалавек вельмі маленькага росту; карлік.

2. перан. Пра што-н. вельмі малога памеру.

Станок-л.

|| ж. ліліпу́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. ліліпу́цкі, -ая, -ае (да 1 знач.).

ло́пацца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ецца; незак.

1. Даваць трэшчыны, ірвацца з трэскам, надзімаючыся разрывацца і знікаць.

Лёд лопаецца.

Шклянка лопаецца.

2. перан. Цярпець крах, поўную няўдачу (разм.).

Лопаюцца планы.

◊

Лопацца са смеху (разм.) — знемагаць ад смеху.