Verbum

Кле́нчыць ₁ ’станавіцца на калені’ (ТСБМ, Нас., КЭС, лаг., Гарэц., Янк. Мат., Сл. паўн.-зах., ТС) < польск. klęczyć.

Кле́нчыць ₂ ’настойліва прасіць, канькаць’ (ТСБМ, Касп.). Гл. кленчыць ₁.

Кра́ля ’красуня, прыгажуня’ (ТСБМ, Шат., Бяльк., Жд. 3, Сержп. Ск.), ’дама (карта)’ (Нас., Яруш.). Запазычанне праз польск. krala з чэш. kralka ’каралева (у картах)’ (Слаўскі, 3, 55–56).

◎ Лазі́ца ’дробная і тонкая лаза’ (Нас.), лазіца, лазічка ’лазняк’ (Юрч. Вытв.), серб.-харв. лозица, макед. лозица, лозинка, балг. лозица — памянш. ад лоза ’вінаград’. Бел.-паўд.-слав. словаўтваральная паралель.

Лаці́на ’лацінская мова’ (Нас.), ст.-бел. латина, латына ’тс’, ’каталіцызм’ (XV ст.), запазычана са ст.-польск. łacina, якое з лац. latina (Кюнэ, Poln., 73; Булыка, Лекс. запазыч., 187).

Леманта́р, лемэнта́р, ліманта́р, лемэнтарык ’буквар’ (ТСБМ, Гарэц., Нас., КЭС, лаг.). Запазычанне з польск. lamentarz < elementarz < лац. elementārius ’які адносіцца да пачаткаў’ (Слаўскі, 4, 38–39; Кюнэ, Poln., 71).

Лянця́й, лінця́іна ’гультай’ (Нас., міёр., Нар. словатв.). Рус.-бел. ізалекса, утвораная ад лень ₁ (гл.) пры дапамозе суфікса ‑тай (Сабалеўскі, РФВ, 64, 140; 66, 398), як гультай.

Ля́тка (у прымаўках) ’год’, ’лета’ (Нас.). З польск. latko — памяншальнае да lato ’лета’ (Цвят., 53). У бел. песнях, аднак, часта ўжываюцца дэмінутыўныя формы з суфіксам ‑к‑а (жы́тка).

◎ Лёста ’дабразычлівая, вельмі памяркоўная дзяўчына’ (глус., Янк. Мат.), укр. жытом. лʼоста ’пястун’. Да прасл. Ibstь ’ліслівасць’. Параўн. таксама бел. лёсціцца ’песціцца, лашчыцца, мілавацца; намагацца лёсткамі здабыць прыхільнасць’ (Нас.).

Малы́ш ’маленькі хлопчык, дзіця, малы ростам’ (ТСБМ), малы́шка ’малютка’ (Нас.). Укр. мали́шко ’тс’, рус. малы́ш, серб.-харв. мали̑ш, малиш ’тс’. Прасл. mališь ’малы чалавек’ (Слаўскі, SP, 1, 77).

◎ Наблі́жай ’бліжэй’, ’прыстойней, лепш’ (Нас.). Утворана пры дапамозе прэфікса на-, які мае градуальнае лексічнае значэнне ў адрозненне ад граматычных сродкаў выражэння градуальнасці (г. зн. ступеняў параўнання). Гл. наі.