працэду́ра, ‑ы, ж.
1. Афіцыйны парадак дзеянняў для ажыццяўлення ці выканання чаго‑н. Працэдура галасавання. Працэдура падпісання дагавору. Судовая працэдура. // Ход, паслядоўнасць дзеянняў у якой‑н. справе. Працэдура апазнавання скончылася; каго ніхто не апазнаў, пагналі назад у барак. Сабаленка.
2. Лячэбнае мерапрыемства, прапісанае ўрачом (ванны, масаж і пад.). Хадзіць на працэдуры. Лячэбныя працэдуры. □ Звычайна шустрая, як вавёрка, Віра захварэла, штодня яе возяць на водныя працэдуры. Навуменка.
[Ад лац. procedere — рухацца наперад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раўня́ць, ‑я́ю, ‑я́еш, ‑я́е; незак., што.
1. Тое, што і раўнаваць 1. Міканор назначыў тых, якія падышлі цяпер, раскідаць горкі, раўняць, утоптваць. Мележ. Вочы .. [Волькі] я раўняў заўсёды з незабудкамі рачнымі, усмешку — з усмешкаю ранішняга сонца. Нікановіч.
2. Размяшчаць у адзін рад па прамой лініі. Мужчыны з чырвонымі бантамі на грудзях наводзяць парадак, раўняюць рады. Жычка. Зноў пад’ём. Між соснаў і арэшын Мы раўняем строй свой баявы. Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэгулява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; незак., што.
1. Надаваць, уносіць парадак, сістэму ў што‑н. Рэгуляваць рух на скрыжаванні дарог. Рэгуляваць падачу вады. □ У сельскай гаспадарцы сама прырода разумна рэгулюе чарговасць работы. Сабаленка.
2. Прыводзіць у неабходны для работы стан, дамагацца правільнага працякання якога‑н. працэсу. Тоня падцягвала то адну, то другую стралу, рэгулюючы спуск. Шчарбатаў. Па некалькі разоў на дзень наведваўся Сяргей: аглядаў і рэгуляваў машыну. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самакірава́нне, ‑я, н.
1. Форма кіравання, парадак, пры якім арганізацыя, таварыства, гаспадарчая, адміністрацыйная адзінкі і пад. самастойна вырашаюць пытанні ўнутранага кіравання. Самакіраванне кааператыва. // Выбарная ўстанова, якая ажыццяўляе такое кіраванне. Гарадское самакіраванне.
2. Самастойнае вырашэнне якой‑н. дзяржаўнай адзінкай пытанняў ўнутранага заканадаўства і кіравання. Барацьба калоніі за права на самакіраванне. □ У XVI ст. многія гарады Беларусі дабіліся мясцовага самакіравання, якое пазней стала вядомым пад назвай «Магдэбургскага права». Алексютовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
боево́й в разн. знач. баявы́;
боево́й патро́н воен. баявы́ патро́н;
боево́й поря́док воен. баявы́ пара́дак;
боева́я гото́вность воен. баява́я гато́ўнасць;
боево́й това́рищ воен. баявы́ тава́рыш;
боево́й па́рень разг. баявы́ хло́пец;
◊
боево́е креще́ние воен. баяво́е хрышчэ́нне.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
черёд м., разг.
1. в разн. знач. чарга́, -гі́ ж.;
стоя́ть в череду́ стая́ць у чарзе́;
тепе́рь твой черёд цяпе́р твая́ чарга́;
2. (порядок) пара́дак, -дку м.;
всё идёт свои́м чередо́м усё ідзе́ сваі́м пара́дкам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
баявы́ в разн. знач. боево́й;
б. патро́н — боево́й патро́н;
б. пара́дак — боево́й поря́док;
б. тава́рыш — боево́й това́рищ;
б. хло́пец — боево́й па́рень;
~вая тэ́ма — боева́я те́ма;
○ ~ва́я гало́ўка — боева́я голо́вка;
~ва́я — спружы́на боева́я пружи́на;
б. лісто́к — боево́й листо́к;
◊ ~во́е хрышчэ́нне — боево́е креще́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сякі́-такі́ (род. сяко́га-тако́га) мест., неопр., разг.
1. в разн. знач. ко́е-како́й, кой-како́й;
трэ́ба наве́сці сякі́-такі́ пара́дак — на́до навести́ ко́е-како́й (кой-како́й) поря́док;
ёсць сякі́я-такі́я заўва́гі — есть ко́е-каки́е (кой-каки́е) замеча́ния;
2. тако́й-сяко́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зацве́рдзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.
1. Прызнаць афіцыйна ўстаноўленым, прынятым. Зацвердзіць пяцігадовы план. Зацвердзіць праект. Зацвердзіць парадак дня сходу. // Аформіць юрыдычна, у законным парадку. Войт патрабаваў вярнуць стары магістрат да кіравання горадам. Гэты прысуд зацвердзіў кароль. Шынклер.
2. каго. Афіцыйна прызначыць каго‑н. куды‑н. або кім‑н. Зацвердзіць на пасаду дырэктара. Зацвердзіць загадчыкам фермы. // Юрыдычна пацвердзіць законнасць чыіх‑н. правоў, абавязкаў і пад. Зацвердзіць дзяцей у правах спадчыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нізашто́, прысл.
1. Ні ў якім разе, ні пры якіх абставінах. [У хаце] было свежа і чыста, як у лесе пасля дажджу. «Цяпер хоць сам не заходзь, каб не набрудзіць, — падумаў Шурка. — Паслязаўтра мама вернецца з бальніцы, а тут поўны парадак.. Хаця, праўда, адзін я нізашто не ўправіўся б». Шыловіч.
2. Дарма, без прычыны. Стары кальнуў .. [Ганну] злым, вострым позіркам. Гора горам, а трэба ведаць, што гаворыш! Такое страхоцце нізашто ўзвяла. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)