самапаўто́р, ‑у, м.
Тое, што і самапаўтарэнне. Самапаўторы прыводзяць не толькі да лагічных няўвязак, але і да цьмяных вобразаў, блытаніны. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сэ́дас, ‑а, м.
Абл. Месца жыхарства, сяліба; котлішча. Трэба было вяртацца назад, у горад. Але .. [Язэпа] цягнула на стары бацькаў сэдас. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уме́ючы, прысл.
З уменнем, з веданнем справы. Часамі .. [Дулеба] і праборку зробіць каму, але зробіць умеючы, і на яго нельга пакрыўдзіцца. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фасфары́цца, ‑рыцца; незак.
Свяціцца фасфарычным святлом. Але раптам мора пачало святлець, фасфарыцца, нібы нехта свяціў з яго глыбіні вялікім ліхтаром. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
храбры́цца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.
Старацца быць храбрым; падбадзёрваць сябе. Пісар Дулеба хоць трохі і прыціх, але ўсё яшчэ храбрыцца. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чытані́на, ‑ы, ж.
Разм. пагард. Пра твор мастацкай літаратуры, які мае займальны змест, але не вызначаецца высокімі мастацкімі і ідэйнымі вартасцямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эрза́ц, ‑а, м.
Непаўнацэнны заменнік чаго‑н.; сурагат. [Грэчка:] — Цыгарэты ў іх [немцаў] хоць і пахучыя, скажу я вам, але дрэнь, эрзац. Няхай.
[Ням. Ersatz — замена.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эсмі́нец, ‑нца, м.
Эскадраны мінаносец. Служыў.. [Сцяпан], як і раней, у Чарнаморскім флоце, быў паранены, але ўжо вылечыўся і камандуе эсмінцам. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яхі́дства, ‑а, н.
Тое, што і яхіднасць. [Павел] зірнуў на інструктара, але ніякага яхідства на яго худым абветраным твары не заўважыў. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Нале́ ’ага, так, але’ (шчуч., З нар. сл.), ноле ’тс’ (кап., Нар. словатв., карэл., Нар. лекс., Жд. 1), нуле ’тс’ (Нар. лекс.). З ну ’так’ і але ’ага, так’, параўн. польск. дыял. riale ’акрамя таго, зрэшты’ (< по ale), чэш. дыял. nale ’ну і’ (< no ale), гл. Махэк₂, 400; ESSJ SG, 2, 437; іншага паходжання ст.-бел. ноли ’але толькі’ (XVI ст.), гл. Карскі 2-3, 83; ESSJ SG, 2, 503–504 (з пъ li).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)