забасто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, мн. -і, -то́вак, ж.

Арганізаванае масавае спыненне работы на прадпрыемстве з мэтай дабіцца выканання якіх-н. патрабаванняў; стачка.

Усеагульная з.

Аб’явіць забастоўку.

|| прым. забасто́вачны, -ая, -ае.

З. камітэт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

замата́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Закруціцца, абматацца вакол чаго-н.

Пуга заматалася за аглоблю.

2. Стаміцца, знясілець ад клопатаў, работы (разм.).

|| незак. замо́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адпрасі́цца, -рашу́ся, -ро́сішся, -ро́сіцца; зак.

Папрасіць дазволу пайсці або паехаць куды-н., не ўдзельнічаць у чым-н.

А. з работы.

Ад смерці не адкупішся і не адпросішся (прыказка).

|| незак. адпро́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

халту́ра, -ы, ж. (разм.).

1. Пабочны, звычайна лёгкі заработак звыш асноўнага.

Пасля работы займацца халтурай.

2. Нядобрасумленна, неахайна, без ведання справы выкананая работа, а таксама рэч, зробленая такім чынам.

|| прым. халту́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прабы́ць, -бу́ду, -бу́дзеш, -бу́дзе; -бы́ў, -была́, -ло́; -бу́дзь; зак.

Пражыць, правесці некаторы час дзе-н., у якасці каго-н., у якім-н. стане.

У гасцях мы прабылі роўна тыдзень.

Месяц прабыў без работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ускладні́цца сов.

1. (сделаться более сложным) усложни́ться;

канстру́кцыя ўскладні́лася — констру́кция усложни́лась;

план рабо́ты ўскладні́ўся — план рабо́ты усложни́лся;

2. (сделаться более трудным) осложни́ться; усложни́ться;

спра́ва ўскладні́лася — де́ло осложни́лось (усложни́лось);

сітуа́цыя ўскладні́лася — ситуа́ция осложни́лась (усложни́лась)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Дуба́с ’вялікі, тупы нож’ (Нас.: Вілен., Ковен., Гродз. губ.). Укр. дубас ’вялікі нож’. Няясна. Параўн. фармальна ідэнтычнае, але з іншым значэннем рус. дуба́с ’від лодкі’. Магчыма, спачатку ’лодка грубай работы’ > ’грубы прадмет’. Параўн. у рус. гаворках (СРНГ, 8, 223): дубас «с заостренным носом и тупою кормою грубой работы, наподобие простого корыта». Адсюль, відаць, метафарычна: ’грубы, тупы прадмет’ (> ’тупы нож; тупы, вялікі нож’). Лексему дуба́с ’лодка’. Фасмер (1, 548) выводзіць ад *dǫbъ ’дуб’ (насуперак Міклашычу, які зыходзіў з тур. tombaz).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бесперабо́йнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бесперабойнага; адсутнасць перабояў у чым‑н. Бесперабойнасць работы рухавіка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

буракаўбо́рачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да ўборкі буракоў. Буракаўборачныя работы. Буракаўборачны камбайн.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́слабаніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

Разм. Вызваліцца ад чаго‑н. Выслабаніцца ад работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)