нездаля́шчы, ‑ая, ‑ае.
Абл. Слабы, хваравіты. [Ёўга], старэнькая, нездаляшчая, сядзела насупраць сакратара.., які трымаў перад сабою нейкі лісток паперы, і па сухім маршчыністым твары яе каціліся слёзы. Сачанка. Калі яны — стары і малы — падымаюцца ўгору,.. адразу відаць, які нездаляшчы дзед. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрэ́мзаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад скрэмзаць.
2. у знач. прым. Пакрыты рознымі штрыхамі, спісаны, счырканы. На стале, за якім .. [інжынер] сядзеў, асталіся скрэмзаная паперка ды чысты, разлінеены на графы аркуш паперы .. ў калгас прыязджаў прадстаўнік вытворчага ўпраўлення. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
халва́, ‑ы, ж.
Салодкі кандытарскі выраб у выглядзе цвёрдай масы з расцёртага сланечніку, арэхаў і пад. Арахісавая халва. Сланечнікавая халва. □ Янка палез у будан і вынес адтуль два паржавелыя селядцы, пачак пячэння і кавалачак халвы на прамасленым шматку паперы. Чыгрынаў.
[Араб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыра́тавы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і цыратовы. У цыратавым фартуху, Маргарыта першая выскачыла з кухні і пабегла ў пярэднюю. Скрыган. [Песенька] выклікала ў памяці дзіцячыя тварыкі, цыратавыя нагруднікі. Лынькоў. [Янук] здымае сваю шапку, .. адкладвае цыратавую падшыўку і дастае адтуль .. лісток паперы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шух, выкл.
Разм.
1. Ужываецца гукапераймальна для абазначэння гуку ад глухога, кароткага шуму. Крумкач падымаецца — шух-шух-шух. Барадулін.
2. у знач. вык. Ужываецца паводле знач. дзеясл. шухаць, шухнуць і шухнуцца. Я паперы свае — шух у шафу. Гатоў, маўляў, ісці. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзелавы́ в разн. знач. делово́й;
~вы́я су́вязі — деловы́е свя́зи;
~ва́я кры́тыка — делова́я кри́тика;
~вы́я лю́дзі — деловы́е лю́ди;
~вы́я папе́ры — деловы́е бума́ги;
~ва́я драўні́на — спец. делова́я древеси́на
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
замкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -нёны і -ну́ты; зак.
1. што. Зачыніць на замок, на ключ.
З. дзверы.
З. хату.
2. каго-што. Памясціць куды-н., зачыніўшы на замок.
З. ката ў каморы.
З. паперы ў скрынку.
3. што. Злучыць канцы, крайнія часткі чаго-н.
З. электрычны ланцуг.
З. кола акружэння.
|| незак. замыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| прым. замыка́льны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).
Замыкальныя мускулы (у малюска).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фіксава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; незак., што.
1. Адзначаць на паперы, замацоўваць што-н. у свядомасці, запамінаць.
Ф. усе дробязі.
Ф. у памяці.
2. Канчаткова ўстанаўліваць, замацоўваць.
Ф. тэрмін нарады.
3. Сканцэнтроўваць, накіроўваць.
Ф. увагу.
4. Замацоўваць у пэўным становішчы.
Ф. хворую канечнасць.
5. Апрацоўваць матэрыял хімічным рэчывам для замацавання саставу, формы (спец.).
|| зак. зафіксава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.
|| наз. фіксава́нне, -я, н. і фікса́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перагну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні; -ну́ты; зак.
1. што. Сагнуць у дзве столкі, пад вуглом.
П. ліст паперы папалам.
2. перан., што і без дап. Дапусціць перагіб (у 2 знач.) у чым-н. (разм.).
Тут вы трошкі перагнулі.
◊
Перагнуць палку (разм., неадабр.) — упасці ў крайнасць, перастарацца ў чым-н.
|| незак. перагіба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і перагіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. перагіба́нне, -я, н. (паводле дзеясл. перагібаць).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
курс¹, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Напрамак руху, шлях (карабля, самалёта і пад.).
Самалёт узяў к. на поўдзень.
2. перан. Кірунак якой-н. палітычнай, грамадскай дзейнасці.
К. на раззбраенне.
Знешнепалітычны к.
3. Цана, па якой прадаюцца (купляюцца) каштоўныя паперы, валюта.
Валютны к.
Змагацца за ўстойлівы к. рубля.
◊
У курсе чаго (быць) і ў курс чаго (увайсці, увесці) — пра дасведчанасць у чым-н.
|| прым. курсавы́, -а́я, -о́е.
К. рух.
Курсавая табліца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)