прозыва́ть несов. (давать прозвище) празыва́ць, дава́ць мяну́шку (каму), дражні́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упрека́ть несов. папрака́ць (каго), упіка́ць (каму, каго); (укорять) дакара́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упрекну́ть сов. папракну́ць (каго), упікну́ць (каму, каго); (укорить) дакары́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
услади́ть сов., уст. наце́шыць, прыне́сці (даць) асало́ду (уце́ху) (каму);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
услажда́ть несов., уст. це́шыць; прыно́сіць (дава́ць) асало́ду (уце́ху) (каму);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
станаві́цца, ‑наўлюся, ‑новішся, ‑новіцца.
Незак. да стаць (у 1–5 знач.).
•••
Станавіцца на калені перад кім — пакарацца, падпарадкоўвацца каму‑н.
Станавіцца папярок горла каму — рабіцца для каго‑н. невыносным, нясцерпным і пад.
Станавіцца папярок дарогі каму — перашкаджаць каму‑н. (звычайна ў дасягненні якой‑н. мэты).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што і без дап. (разм.).
1. У народных павер’ях: прынесці няшчасце, хваробу і пад. каму-н. нядобрым вокам.
2. Пахвальбой, прадказваннямі пашкодзіць каму-, чаму-н.
Не хвалі сына, а то можна с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дараўно́ўваць
‘па пэўных крытэрыях адпавядаць каму-небудзь, чаму-небудзь, стаяць на адным узроўні з кім-небудзь, чым-небудзь (раман дараўноўвае лепшым узорам класікаў’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дараўно́ўваю |
дараўно́ўваем |
| 2-я ас. |
дараўно́ўваеш |
дараўно́ўваеце |
| 3-я ас. |
дараўно́ўвае |
дараўно́ўваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
дараўно́ўваў |
дараўно́ўвалі |
| ж. |
дараўно́ўвала |
| н. |
дараўно́ўвала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
дараўно́ўвай |
дараўно́ўвайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
дараўно́ўваючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
адда́цца, -да́мся, -дасі́ся, -да́сца; -дадзі́мся, -дасце́ся, -даду́цца; зак.
1. каму-чаму і на што. Аддаць сябе ва ўладу пераможцы, здацца; пакарыцца не супраціўляючыся.
А. на чужую волю.
2. каму-чаму. Цалкам прысвяціць сябе каму-, чаму-н.; захапіцца чым-н, паглыбіцца ў што-н. (думкі, мары).
А. навуцы.
3. каму. Уступіць у палавую сувязь з кім-н.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Адгукнуцца, адазвацца, адбіцца; выклікаць сабою якое-н. пачуццё.
У гарах аддалося рэха.
Боль аддаўся ў паясніцы.
5. безас. Будзе аддадзена, заплачана.
Некалі аддасца.
|| незак. аддава́цца, -даю́ся, -дае́шся, -дае́цца; -даёмся, -даяце́ся, -даю́цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дапамагчы́, -магу́, -мо́жаш, -мо́жа; -мо́г, -магла́, -ло́; зак.
1. каму. Аказаць дапамогу, пасадзейнічаць у чым-н.
Д. ў рабоце.
Д. распрануцца.
2. каму. Падтрымаць матэрыяльнымі сродкамі.
Д. грашамі.
Д. будаўнічымі матэрыяламі.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), каму-чаму. З’явіцца сродкам для дасягнення мэты.
Лякарства дапамагло.
Компас дапамог зарыентавацца ў лесе.
◊
Дапамагчы гору (разм.) — выратаваць з цяжкага становішча.
|| незак. дапамага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)