га́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. і аднакр. (разм.).

1. Стукнуць з вялікай сілай.

Г. абухом па бервяне.

2. Ужыв. замест некаторых дзеясловаў для абазначэння дзеяння, якое адбываецца з вялікай сілай, запалам, азартам (з захаваннем кіравання гэтых дзеясловаў).

Гакнулі па тры кружкі піва.

|| незак. га́каць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. га́канне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адсу́нуць, -ну, -неш, -не; -су́нь; -нуты; зак., каго-што.

1. Сунучы, перамясціць на невялікую адлегласць.

А. стол ад акна.

2. Адчыняючы што-н., адвесці ўбок.

А. засаўку.

3. Зрабіць менш важным, менш значным.

Будзённае жыццё адсунула на задні план мары.

4. перан. Вылучыцца, дасягнуць значных поспехаў, апярэдзіўшы іншых.

|| незак. адсо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адштурхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.

1. Штуршком аддаліць, адапхнуць каго-, што-н.

2. перан. Сваёй няўважлівасцю, халоднасцю і пад. аддаліць ад сябе каго-н.; парваць сувязь, блізкія адносіны з кім-н.

Сваімі ўчынкамі а. знаёмых.

|| незак. адшту́рхваць, -аю, -аеш, -ае і адштурхо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адвы́кнуць, -ну, -неш, -не; -вы́к, -кла; -ні; зак.

1. ад чаго і з інф. Пазбавіцца ад якой-н. прывычкі.

А. ад курэння.

2. ад каго-чаго. Перастаўшы бываць дзе-н. ці бачыцца з кім-н., стаць каму-н. далёкім, чужым.

А. ад старых сяброў.

|| незак. адвыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. адвыка́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прылі́пнуць, -ну, -неш, -не; -іп, -іпла; -ні́; зак.

1. да чаго. Моцна прыстаць (пра што-н. ліпкае або да чаго-н. ліпкага).

Кашуля прыліпла да потнага цела.

2. перан. Тое, што і прыстаць (у 3 і 4 знач.; разм.).

Прыліпла са сваімі распытваннямі.

Прыліп нейкі дзіўны спадарожнік.

|| незак. прыліпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыткну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.

1. што. Злёгку дакрануцца чым-н. да каго-, чаго-н., прыкласці на момант.

2. што. Змясціць, пакласці.

П. яшчэ адзін ложак у пакоі.

3. перан., каго (што). Прыладзіць на якую-н. пасаду, месца, працу (разм.).

П. у горад.

|| незак. прытыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уваскрэ́снуць, -ну, -неш, -не; уваскрэ́с, -сла; -ні́; зак.

1. У рэлігійна-містычных уяўленнях: стаць зноў жывым.

2. перан. Набыць новыя сілы, стаць зноў бадзёрым, ажыць.

У. духам.

3. перан. Праявіцца з ранейшай сілай; адрадзіцца, аднавіцца.

Ва ўспамінах уваскрэсла мінулае.

|| незак. уваскраса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. уваскрэ́сенне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цы́ркаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Ліцца маленькімі струменьчыкамі з перапынкамі.

Чуваць, як у даёнку цыркае малако.

2. Пляваць праз зубы.

Ц. слінай.

3. Пра насякомых, птушак: стракатаць.

У траве цыркаюць конікі.

4. перан. Плаціць, даваць што-н. дробнымі порцыямі, патроху.

|| аднакр. цы́ркнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. цы́рканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шара́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. (разм.).

1. каго-што і па чым, у што. Моцна, з шумам ударыць.

Шарахнуць па галаве.

2. што і чым. Адрэзаць з сілай, хутка.

Ш. кусок булкі.

3. Тое, што і шарахнуцца (у 1 знач.).

Коні шарахнулі ўбок.

|| незак. шара́хаць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. шара́ханне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пага́нец, ‑нца, м.

Разм. лаянк.

1. Вельмі дрэнны, подлы чалавек. [Доктар:] — Колькі людзей праз гэтага паганца загінула, падумаць страшна. Грахоўскі. // Наогул пра каго‑н. непаслухмянага, надакучлівага і пад. [Жанчына:] — Колькі я цябе буду клікаць! Ну, паганец, не прыходзь дамоў! Я табе дам! Шамякін. Навёў тэадаліт — а гнус той слепіць вочы. Ну так і лезе дрэнь у нос, у рот, У вушы, за каўнер залазіць абармот. І не дасі паганцу рады. Корбан.

2. Уст. Нехрысціянін, чалавек іншай веры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)