атмасфе́ра, -ы, ж.

1. Газападобная абалонка Зямлі і некаторых іншых планет.

Зямная а.

2. перан. Навакольныя ўмовы, абставіны, асяроддзе.

А. даверу.

А. дружбы і супрацоўніцтва.

3. Адзінка вымярэння ціску газаў.

Ціск у сто атмасфер.

|| прым. атмасфе́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бага́ж, -у́, м.

1. Запакаваныя для перавозкі рэчы пасажыраў, а таксама спосаб адпраўкі гэтых рэчаў.

Б. авіяпасажыра.

Адправіць рэчы багажом.

Ручны б.

2. перан. Запас ведаў, эрудыцыя.

Творчы б.

Б. ведаў.

|| прым. бага́жны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абця́ць, абатну́, абатне́ш, абатне́; абатнём, абатняце́, абатну́ць; абатні́; абця́ты; зак.

1. што. Абсячы, абрэзаць канцы чаго-н.

А. сукі дрэва.

2. перан., каго-што. Раптоўна спыніць якое-н. дзеянне.

|| незак. абціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абціна́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абяско́лерыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. што. Зрабіць бясколерным, зменшыць яркасць афарбоўкі.

А. тканіну.

2. перан., каго-што. Пазбавіць яркіх індывідуальных асаблівасцей, зрабіць невыразным.

|| незак. абяско́лерваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абяско́лерванне, -я, н. і абяско́леранне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аванга́рд, -а, М -дзе, м.

1. Частка войска або флоту, якая знаходзіцца наперадзе галоўных сіл.

2. перан. Вядучая, найбольш свядомая і актыўная частка якой-н. грамадскай групы, арганізацыі.

У авангардзе — наперадзе, у першых радах.

|| прым. аванга́рдны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адбе́гчы, -бягу́, -бяжы́ш, -бяжы́ць; -бяжы́м, -бежыце́, -бягу́ць; -бяжы́; зак.

1. Бягом аддаліцца на нейкую адлегласць ад каго-, чаго-н.

А. ад лесу.

2. перан. Хутка аддаліцца ад чаго-н.

Хваля адбегла ад берага.

|| незак. адбяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адцяні́ць, -цяню́, -це́ніш, -це́ніць; -це́нены; зак., што.

1. Выдзеліць, паклаўшы цень, зрабіўшы цямнейшым па тоне.

А. прадмет на малюнку.

2. перан. Падкрэсліць, зрабіць больш прыкметным, выразнейшым, ярчэйшым; узмацніць.

А. стройную постаць цёмным касцюмам.

|| незак. адцяня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абзвані́ць, -званю́, -зво́ніш, -зво́ніць; зак., каго-што (разм.).

1. Пазваніць многім ці ў многія месцы па тэлефоне.

А. знаёмых.

А. усе арганізацыі.

2. перан. Расказаць аб чым-н. усюды, разнесці якую-н. вестку.

|| незак. абзво́ньваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узбагаці́ць, -гачу́, -гаці́ш, -гаці́ць; -гаці́м, -гаціце́, -гаця́ць; -га́чаны; зак., каго-што.

1. Зрабіць багатым, заможным.

2. перан. Зрабіць больш багатым, разнастайным па саставе, змесце і пад.

У. сваю памяць.

|| незак. узбагача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. узбагачэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узбрае́нне, -я, н.

1. гл. узброіцца, узброіць,

2. Зброя і боепрыпасы для вядзення вайны, бою.

Новыя віды ўзбраення.

Быць або знаходзіцца на ўзбраенні (пра зброю, якой аснашчаны войскі). Прыняць (узяць) на ў. (таксама перан.: актыўна выкарыстаць што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)