мя́мля, ‑і, ДМ ‑ю, Т ‑ем, м.; ДМ ‑і, Т ‑яй (‑яю), ж.
Разм. Той, хто мямліць; вялы, нерашучы чалавек. Прыйшлося ўмовы сацспаборніцтва чытаць. А каму чытаць? Тут жа мямлі якой не даручыш. Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падупа́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які трохі запаў, уваліўся. Коні як коні, брыгадныя рабацягі, з падупалымі лінючымі бакамі. Лось.
2. Які пачаў занепадаць. Падупалая гаспадарка.
3. Слабы, хваравіты. Падупалы здароўем чалавек. // перан. Паніжаны; паслабелы. Падупалы настрой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палігло́т, ‑а, М ‑лоце, м.
Чалавек, які ведае многа моў. Сапраўдным паліглотам свайго часу быў другі буйны дзеяч беларускай культуры — паслядоўнік Скарыны Сымон Будны, які.. дасканала авалодаў беларускай, польскай, царкоўнаславянскай, грэчаскай, лацінскай і стараяўрэйскай мовамі. Жураўскі.
[Ад грэч. polý — многа і glōtta — мова.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няўда́чнік, ‑а, м.
Няўдачлівы чалавек. [Максім:] — Тут я табе, браце, нічога параіць не магу, бо і сам такі ж няўдачнік, як і ты [Серафім]. Машара. Цяпер ужо здаецца, што я ніколі нічога не знайду, што я няўдачнік. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напаўмёртвы, ‑ая, ‑ае.
1. Блізкі да смерці; напаўжывы. Напаўмёртвы чалавек. // перан. Амаль бязлюдны, пусты. Напаўмёртвая вуліца. // Часткова засохлы, завялы (пра расліны). Напаўмёртвае дрэва.
2. перан. Які страціў сілы ад якіх‑н. перажыванняў. Напаўмёртвая ад страху жанчына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
начо́тчык, ‑а, м.
Чалавек, які многа чытае, але павярхоўна, дагматычна засвойвае прачытанае. Сваю прамову .. [Сардэчны] гаварыў з пафасам, у кожным сказе ўжываў «пад лозунгам», «дагнаць і перагнаць», «інтэнсіўнасць працы», «героіка будняў» і іншыя слоўцы гаваруна-начотчыка. Барашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паціра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Час ад часу, злёгку церці. Паціраць рукі. □ Сузану засталося адно: маўчаць. Ён сядзеў ссутулены і паціраў лоб. Лынькоў. Чалавек дыхаў на поўныя грудзі, час ад часу паціраў азяблыя плечы. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абыхо́длівы, ‑ая, ‑ае.
Ветлівы, далікатны ў абыходжанні. Калі ўжо гаварыць аб ёй, дык усюды, дзе ні пабывала Марына, яна была самай абыходлівай і ласкавай сярод медсясцёр. Грамовіч. Гэта быў чалавек гадоў сарака, далікатны і абыходлівы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мару́да, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑дзе, Т ‑ай (‑аю), ж.
Разм. Чалавек, які вельмі павольна ўсё робіць. — Узарві спачатку масты, пасля — вадакачку і стрэлкі. Толькі хутчэй, а то вы маруды! Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гуля́шчы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Свабодны ад работы; незаняты. Гуляшчыя коні. Гуляшчы чалавек.
2. Які не патрабуе вялікіх намаганняў; лёгкі. Гуляшчая работа. Гуляшчы хлеб.
3. Які вядзе распуснае жыццё. Можа, .. [Анісім] думае, што .. [Алімпа] сапраўды якая гуляшчая. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)