фізіягра́фія, ‑і, ж.
Уст. Тое, што і фізічная геаграфія (навука, якая вывучае зямную паверхню, яе клімат, раслінны і жывёльны свет).
[Ад грэч. physike — прырода і graphō — пішу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тэо́рыя ‘навука, абагульненыя палажэнні, сістэма ідэй’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт., Пятр.). Запазычана з заходнееўрапейскіх моў праз польск. teoria ‘тс’, якое з лац. theoria, што, у сваю чаргу, з грэч. θεοριᾶ ‘назіранне, меркаванне, вучэнне’ (Фасмер, 4, 43; ЕСУМ, 5, 43).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дагматы́зм, ‑у, м.
Некрытычнае мысленне, якое апіраецца толькі на догмы. Марксізм-ленінізм, як сапраўдная перадавая навука, нецярпіма адносіцца да дагматызму. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
археагра́фія, ‑і, ж.
Гістарычная навука, якая займаецца збіраннем, апісаннем і распрацоўкай метадаў публікацыі пісьмовых помнікаў мінулага і падрыхтоўкай іх да выдання.
[Ад грэч. archaios — старажытны і grapho — пішу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гігіе́на, ‑ы, ж.
Навука аб захаванні здароўя і мерах папярэджання захворванняў, а таксама мерапрыемствы, якія садзейнічаюць гэтаму. Гігіена жылля. Гігіена працы.
[Ад грэч. hygieinós — здаровы; лекавы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пардо́н, выкл.
Разм. Прабачце, даруйце. Мы, — кажуць, — бачылі нахабнікаў нямала, А гэтакіх, як вы... Пардон! Каб ворагаў людскіх навука ратавала?! Корбан.
[Фр. pardon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сацыяло́гія, ‑і, ж.
Навука аб заканамернасцях развіцця і функцыяніравання грамадства цалкам і асобных складаючых яго сацыяльных сістэм. Марксісцкая сацыялогія. Буржуазная сацыялогія.
[Ад лац. societsa — грамадства і грэч. logos — навука.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хі́мія, -і, ж.
1. Навука аб складзе, будове, уласцівасцях рэчываў і іх узаемных ператварэннях.
Неарганічная х.
Фізічная х.
2. Якасны склад чаго-н., атрыманы пры дапамозе спецыяльных метадаў і сродкаў.
Х. крыві.
Х. нафты.
|| прым. хімі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аэраста́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
Навука аб законах раўнавагі паветра і газаў, якія прымяняюцца ў лятальных апаратах, лягчэйшых за паветра (аэрастатах).
[Ад грэч. aēr — паветра і statike — раўнавага.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
касмахі́мія, ‑і, ж.
Навука, якая вывучае хімічны састаў касмічных цел і акаляючай іх прасторы, а таксама хімічныя працэсы, што працякаюць у космасе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)