часа́мі, прысл.
Тое, што і часам. Падскакваў часамі плуг, зачапіўшы парогам камень. Баранавых. — Ты не з горада, часамі? — запытаў Анікей. — У гадаў, браце... Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спужа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Адчуць страх перад кім‑, чым‑н. Света ўсяго баіцца ў лесе, не толькі мурашак і жаб. Баіцца нават птушак, дзікіх качак учора спужалася — крычала на ўсю Сырніцу. Пташнікаў. [Антось:] — Летняя ноч кароткая, а цягнуць камень праз лес цяжка .. А тут стала займацца на золак, у Сверанаве заспяваў певень, дык нячысцік спужаўся, кінуў камень ды ходу наўцёкі... С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гі́псавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да гіпсу, складаецца з гіпсу (у 1 знач.). Гіпсавы пласт. Гіпсавы камень. // Зроблены з гіпсу. Гіпсавы бюст. Гіпсавая павязка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лайда́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.
Разм. неадабр. Бяздзейнічаць, лодарнічаць; ухіляцца ад работы, ад абавязкаў. Пакуль дзяўблі камень, працавалі нехаця, асабліва лайдачылі Муха і Фрыд. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незапа́мятны, ‑ая, ‑ае.
Вельмі даўні. Ляжыць гэты белы камень тут з незапамятных часоў, і старыя кажуць, што ад яго і назва вёскі пайшла — Белая. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздрабі́цца, ‑дробіцца; зак.
1. Разбіцца на дробныя частачкі. Камень раздрабіўся. Костка раздрабілася.
2. Раздзяліцца, распасціся на дробныя часткі, групы; расчляніцца. Поле раздрабілася на мноства ўчасткаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абтачы́ць I сов. (на станке и т.п.) обточи́ть;
а. ка́мень — обточи́ть ка́мень;
а. уту́лку — обточи́ть вту́лку
абтачы́ць II сов. (о червях и т.п.) источи́ть, объе́сть;
чарвякі́ ~чы́лі ўсю кару́ — че́рви источи́ли (объе́ли) всю кору́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абцяка́ць несов.
1. прям., перен. обтека́ть;
вада́ ~ка́е ка́мень — вода́ обтека́ет ка́мень;
та́нкі ~ка́юць фланг праці́ўніка — та́нки обтека́ют фланг проти́вника;
2. разг. стека́ть;
разве́сь мо́крае паліто́, няха́й ~ка́е — разве́сь мо́крое пальто́, пусть стека́ет (вода́)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
привороти́ть сов.
1. разг. прывярну́ць;
привороти́ть ка́мень к стене́ прывярну́ць ка́мень да сцяны́;
2. прост. (повернув, подъехать) прывярну́ць, падвярну́ць;
привороти́ть к крыльцу́ прывярну́ць (падвярну́ць) да га́нка;
3. (пристать к берегу) прыста́ць, прыча́ліць;
4. уст., прост. прычарава́ць, прываражы́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ма́рмур ’цвёрдая горная парода, якая ўжываецца для архітэктурных і скульптурных работ’ (ТСБМ, Нас., Бес.; швянч., Сл. ПЗБ), марму́рак ’папера, афарбаваная пад мармур’, марму́ркавы ’колерам падобны да мармура’ (Нас.), марвовы ’мармуровы’ (мін., Нар. сл.), ст.-бел. мармуръ, марморъ ’мармур’ (XV ст.) запазычана са ст.-польск. marmur, marmor (Булыка, Лекс. запазыч., 141; Кюнэ, 76), якія з лац. marmor ’тс’ < ст.-грэч. μάρμαρος ’камень’, ’бліскучы камень’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)