цэ́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць цэльнага. У ім [Медным] усё гарманіравала, падкрэслівала цэльнасць натуры. Няхай. // Пра адзінства мастацкага ўражання і ўздзеяння. Аднак паэт .. настойліва шукае цэльнасць і гармонію і ў «Блакадзе» ў поўнай меры яе знайшоў. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экспрэсі́ўнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць экспрэсіўнага. Экспрэсіўнасць мовы. □ Стылі паэзіі і мастацкай прозы, вызначаючыся багаццем выяўленчых сродкаў, вобразнасцю, эмацыянальнасцю і экспрэсіўнасцю, у перыяд фарміравання і развіцця нацыянальных моў атрымліваюць большую папулярнасць і вядомасць у народзе. Шакун.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бры́дкасць, ‑і. ж.
Уласцівасць брыдкага. З-за пуні прагучаў прарэзлівы свіст, а за ім паляцелі ліпкія сваёй брыдкасцю абразлівыя словы... Галавач. // Нізкі, подлы, ганебны ўчынак. Другі, каб у дастатку жыць. Гатовы брыдкасць хоць каму зрабіць. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аб’екты́ўнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць эфектыўнага; рэальнае, незалежнае ад свядомасці існаванне чаго‑н. як самастойнага аб’екта. Аб’ектыўнасць навакольнага свету і яго заканамернасцей.
2. Адпаведнасць аб’ектыўнай рэчаіснасці, адсутнасць суб’ектывізму ў разважанні аб чым‑н., бесстароннасць. Аб’ектыўнасць адзнакі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жартаўлі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан жартаўлівага. Сабастыян стараўся падаць свайму голасу як мага больш адценняў жартаўлівасці. Чорны. // Жартаўлівыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Нягледзячы на нешта нялёгкае ў сваёй душы, .. [Джулія] ахвотна паддавалася яго жартаўлівасці. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
згуртава́насць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан згуртаванага. — Таварышы, — казаў .. [Букрэй], — цяпер вы самі бачыце, што ваша сіла — згуртаванасць, строгі парадак, дысцыпліна. Колас. Лемяшэвіч паціснуў плячамі: яго і радавала такая згуртаванасць калектыву, і бянтэжылі словы пахвалы яму. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
летуце́ннасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць летуценнага; схільнасць да мар, летуцення. Вера ўсміхнулася: дваццаць тры гады, а летуценнасць у яе нейкая дзіцячая. Асіпенка.
2. Тое, што і летуценне (у 1 знач.). Ратуе мяне ад летуценнасці званок. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыхі́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць непрыхільнага; непрыхільныя адносіны да каго‑, чаго‑н. У голасе .. [Рыгора] была панурая непрыхільнасць. Чорны. Міхась адчуваў за апошнія тыдні нейкую, ну, калі не варожасць, дык непрыхільнасць да сябе з боку бацькоў Рывы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нераспара́дчасць, ‑і, ж.
Уласцівасць нераспарадчага. Майстэрня часта працавала з перабоямі з-за недахопу запасных частак і нераспарадчасці Шнітава, але дырэктар і слухаць не хацеў, калі яму іншы раз гаварылі, што Шнітаў не на сваім месцы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няўдзя́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць няўдзячнага. Як жа позна, Як позна — любімыя дзеці — Мы няўдзячнасць сваю Разумець пачынаем... Гілевіч. // Паводзіны няўдзячнага чалавека; няўдзячны ўчынак. Няўдзячнасць з боку сяброў.
•••
Чорная няўдзячнасць — зло замест удзячнасці за зробленыя паслугі, дабро.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)