Verbum

ператвары́ць, -вару́, -во́рыш, -во́рыць; -во́раны; зак.

1. каго-што ў каго-што. Перавесці ў другі стан, надаць іншы выгляд, змяніць якім-н. чынам.

П. ваду ў пару.

П. справу ў забаўку.

2. што ў што. Ажыццявіць на справе, увасобіць у чым-н. пэўным, канкрэтным.

П. мары ў жыццё.

3. каго-што ў каго-што. У казках, паданнях і пад.: перавярнуць у каго-, што-н. пры дапамозе чараў.

Чараўніца ператварыла чалавека ў дрэва.

|| незак. ператвара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. ператварэ́нне, -я, н.

рэагава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; незак., на што.

1. Адказваць якім-н. чынам на раздражненне, уздзеянне звонку.

Сэрца па-рознаму рэагуе на фізічную нагрузку.

2. Праяўляць свае адносіны да чаго-н.

Р. на скаргу.

|| зак. прарэагава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й, зрэагава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й і адрэагава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й (да 2 знач.; разм.).

|| наз. рэагава́нне, -я, н. і рэа́кцыя, -і, ж.

Рэагаванне вока на святло.

Гэта навіна выклікала ў людзей дваякую рэакцыю.

|| прым. рэакты́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

чу́цца, чу́юся, чу́ешся, чу́ецца; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць чутным, успрымацца на слых.

Чулася музыка.

Чуўся смех.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Успрымацца органамі пачуццяў; адчувацца.

Чуецца пах кветак.

У песні чуўся смутак і жальба.

3. у знач. пабочн. сл. чу́ецца, чу́лася. Адчувацца, думацца.

Яна ківала галавой, але, чулася, была занята сваімі думкамі.

4. як або якім чынам. Адчуваць сябе, быць у пэўным стане.

Добра чулася нам у лесе.

|| зак. пачу́цца, -чу́ецца (да 1 і 2 знач.).

ла́гер, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Часовая стаянка, пасяленне, звычайна пад адкрытым небам, у палатках.

Турысцкі л.

Разбіць л.

2. Месца для ўтрымання вялікай колькасці ваеннапалонных ці зняволеных людзей.

Л. для ваеннапалонных.

3. Часовая стаянка войска ў палявых умовах, а таксама войска, размешчанае такім чынам; сталае месцазнаходжанне партызан, паўстанцаў.

4. перан. Грамадска-палітычная групоўка, кірунак.

Л. міру.

○

Піянерскі лагер — выхаваўча-аздараўленчая ўстанова для піянераў і школьнікаў у СССР.

|| прым. ла́герны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Л. збор.

сустрэ́ць, -рэ́ну, -рэ́неш, -рэ́не; -рэ́нь; -рэ́ты; зак.

1. каго-што. Тое, што і спаткаць.

2. каго-што. Прыняць пэўным чынам, выказаць свае адносіны да каго-, чаго-н., прывітаць каго-н.

Ветліва с. гасцей.

С. дакладчыка воплескамі.

3. што. Адчуць, атрымаць; надарыцца каму-н.

С. падтрымку.

Шчасце сустрэла на самым пачатку жыцця.

4. Сутыкнуцца з кім-, чым-н. у жыцці, у працы.

С. добрага чалавека.

5. Дачакацца пачатку, надыходу, з’яўлення чаго-н.

Змагаліся, каб хутчэй с. радасную перамогу.

|| незак. сустрака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.