прыхі́льны, -ая, -ае.
1. Які мае схільнасць да чаго-н.
П. да працы.
2. Які выказвае сімпатыі да каго-, чаго-н., спачувае каму-н.; які выяўляе адабрэнне, спагаду.
П. слухач. П. позірк.
3. Які выказвае адабрэнне, станоўчы.
П. водзыў.
|| наз. прыхі́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разу́мны, -ая, -ае.
1. Такі, якому дадзены розум; надзелены розумам.
Разумная істота.
2. Кемлівы, разважлівы, надзелены жыццёвай мудрасцю.
Р. чалавек.
3. Які сведчыць аб розуме, разважлівасці.
Разумная думка.
Разумнае слова.
4. Які адпавядае абставінам; мэтазгодны.
Разумная арганізацыя працы.
|| наз. разу́мнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раздзяле́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. раздзяляць — раздзяліць (у 1–3 знач.); дзеянне і стан паводле дзеясл. раздзяляцца — раздзяліцца (у 1–4 знач.).
•••
Па раздзяленнях (ваен., спарт.) — аддзяляючы выкананне аднаго прыёма ад другога пэўным прамежкам часу.
Раздзяленне працы — працэс адасаблення розных відаў працоўнай дзейнасці, адначасовае існаванне розных відаў працы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Праду́кт ’вынік працы чалавека’, праду́кты ’харчовыя прыпасы’ (ТСБМ). З рус. проду́кт (проду́кты) ’тс’, якое праз ням. Produkt з лац. prōductum ’тое, што выраблена’ (гл. Фасмер, 3, 373). У пачатку XX ст. з рус. продукция ’сукупнасць прадуктаў вытворчасці, разумовай працы’ запазычана бел. праду́кцыя (Гіст. лекс., 241). Ст.-бел. прадукт ’працэс у судзе’ (Гарб.), продуктъ ’даклад’ з польск. produkt < лац. productus (Булыка, Запазыч., 266).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дворе́ц пала́ц, -ца м.; дварэ́ц, -рца́ м.;
Дворе́ц труда́ Пала́ц пра́цы;
Дворе́ц пионе́ров Пала́ц піяне́раў;
ца́рский дворе́ц ца́рскі дварэ́ц.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
асноватво́рны, ‑ая, ‑ае.
Кніжн. Які дае аснову (у 3 знач.) чаму‑н.; асноўны, галоўны. Асноватворныя працы класікаў марксізма-ленінізма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарапа́шны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Бедны, гаротны. Гарапашны чалавек. □ Цяжкае гарапашнае жыццё навучыла Дзям’яна любіць і паважаць чалавека працы. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзяля́га, ‑і, м.
Разм. неадабр. Той, хто ў сваёй працы кіруецца вузка практычнымі меркаваннямі, забываючыся на прынцыповы бок справы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадукцы́йнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць прадукцыйнага (у 1 знач.). Прадукцыйнасць працы.
2. Здольнасць даваць прадукцыю (пра сельскагаспадарчую жывёлу, птушку).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рубі́ла, ‑а, н.
Прылада працы першабытнага чалавека з каменя міндалепадобнай формы, патоўшчанага і закругленага ў аснове, завостранага на канцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)