перапы́рхнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Успырхнуўшы, пераляцець цераз што‑н., куды‑н. Вось .. [дзяцел] з шумам перапырхнуў на суседняе дрэва. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысці́гнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
Разм. Раптоўна апанаваць; спасцігнуць. Моцна прысцігнула гора. Здавалася, канца і краю няма яму. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхны́кацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Пачаць моцна і доўга хныкаць. — Ну, годзе вам, расхныкаліся. Не здолелі — не наракайце. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тыка 1 — узмацняльная часціца (энклітыка) з фамільярным адценнем ‘ну, ану’: пойдзем тыка ‘пайшлі хутчэй’, еж тыка ‘давай хутчэй еш’ (Нас.). Варыянт -тка (гл.) з вакалізацыяй узмацняльнай часціцы *‑t‑ (параўн. тыкі, гл.) і часціц з *‑k‑, што ўзыходзяць да *‑ka/*‑ko/*‑ky/*‑kъ (ESSJ SG, 1, 330–331).
Тыка 2, ст.-бел. тыка ‘тычка’ (1590 г., ГСБМ). Як сцвярджае Булыка (Лекс. запазыч., 103), запазычана са ст.-польск. tyka ‘тс’, што неабавязкова. Гл. таксама тыч, ты́чка, тычына.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
драпану́ць 1, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Разм. Аднакр. да драпаць 1.
драпану́ць 2, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм. Паспешліва ўцячы; даць драпака. Не толькі Данік, а і ўсе дзеці нібы чакалі толькі сігналу, каб драпануць адгэтуль на двор. Брыль. Як убачыў .. [Трахіма] Сенька, адразу драпануў у лазняк і знік. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здрыгану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Заставіць здрыгануцца; скалануць. Прылажыўся дзед Талаш, і гулкі стрэл здрыгануў лясную глухмень. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адха́ркнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Харкнуўшы, сплюнуць макроту. Слухаючы, што яму гавораць, пан Вільчыцкі гучна адхаркнуў і плюнуў зверху міма мужыка. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абвы́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. абвык, ‑ла; зак.
Звыкнуцца з чым‑н., прывыкнуць да чаго‑н. Дзеці хутка абвыклі на новым месцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папужа́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Спужацца — пра ўсіх, многіх. [Лявон:] — Ну, братка, і галасок! Ая-я-яй! Глядзі, вунь дзеці папужаліся! Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насвіня́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Груб.
1. Набрудзіць, напэцкаць. Насвінячыць у хаце.
2. перан. Пашкодзіць каму‑н. Ну і насвінячыў ты мне!
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)