ве́на, ‑ы, ж.
Крывяносны сасуд, па якім кроў цячэ да сэрца.
•••
Полыя вены — дзве вены, якія ўпадаюць у правае перадсэрдзе.
[Лац. vena.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аддрыжа́ць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; ‑жым, ‑жыце; зак.
Скончыць, перастаць дрыжаць. Ні болю вострага, ні жалю, І струны сэрца аддрыжалі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тык-тык — пра стук сэрца: Дзидона рюмзала и выла… / А сердце тык, тык‑тык у ей (Энеіда навыварат; гл. Полымя, 1996, 10, 196). Гукапераймальнае, параўн. тых‑тых (гл.), верагодна, набліжанае да тык 1, тыкаць, параўн. укр. тик, ід. tik (Астравух, Ідыш-бел. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стуката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; незак.
Разм. Ствараць стукат. А поезд імчыць, стукочуць колы, вядуць сваю мелодыю, і яна адклікаецца ў Вадзімавым сэрцы: «Та-та-та, та-та-та...» Марціновіч. // безас. Напаўняцца стукатам, стукам. У галаве цэлы дзень стукоча. // Моцна, часта біцца (пра сэрца). А сэрца неспакойнае стукоча, І любіць, і хвалюецца штодня. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засцяро́жлівы, ‑ая, ‑ае.
Які робіцца з засцярогай; асцярожны. Гэты нясмелы засцярожлівы стук моцна ўразіў бабку і прымусіў забіцца яе сэрца. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паны́ць, ‑ныю, ‑ныеш, ‑ные; зак.
Ныць некаторы час. Зуб паныў і сціх. □ Паные сэрца, пройдзе час, З другой сустрэнуся дзяўчынай. Свірка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патрапята́цца, ‑пячуся, ‑печашся, ‑пачацца; зак.
Трапятацца некаторы час. Няхай бы ў таго манюкі сэрца хоць патрапяталася, хоць пабалела б трошачкі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расцвіта́нне, ‑я, н.
Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. расцвітаць — расцвісці; росквіт. Вечнае расцвітанне зямлі поўніць нас салодкай трывогаю сэрца. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змякчы́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш мяккім, эластычным.
Скура змякчылася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.) перан. Аслабець, зменшыцца.
Боль змякчыўся.
Гнеў змякчыўся.
3. перан. Стаць менш суровым.
Бацька змякчыўся.
Сэрца змякчылася.
|| незак. змякча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. змякчэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
імплантава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., што (спец.).
Правесці (праводзіць) хірургічную аперацыю ўжыўлення ў тканкі чужых арганізму матэрыялаў (біялагічна неактыўных металаў, пластмас і пад.) або перасадкі органа, тканкі, а таксама ўкаранення зародка ў матку.
І. штучны клапан сэрца.
І. зуб, хрусталік.
|| наз. імпланта́цыя, -і, ж.; прым. імплантацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)