Verbum

ве́рас, ‑у; мн. верасы, ‑оў; м.

Нізкая вечназялёная кустовая расліна сямейства верасовых з дробным лісцем і лілова-ружовымі кветкамі. Звініць наліўная пагода, Цвітуць верасы ў бары. Панчанка. У пяшчотным блакітным бляску дрымота дымілася лістота бяроз, паравалі ў расе пышныя грывы верасу. Ракітны.

пято́к, ‑тка, м.

Разм. Колькасць, роўная пяці; пяць аднолькавых прадметаў. Вечарам, пакідаючы поле, я загортваў з пяток бульбін у мяшок і нёс іх у вёску — малому Генрыху. Ракітны. Праз якіх хвілін пяток вартавы асцярожна падсунуў .. [Васілю Іванавічу] пад галаву нечую ватоўку, прыкрыў шынялём. Лынькоў.

разляга́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца;

1. Незак. да разлегчыся.

2. Поўніцца звонкімі, пералівістымі гукамі. Раннімі вёснамі сюды прыходзілі дзяўчаты па шчаўе, а ў святочныя дні збіралася моладзь, і Гарадок разлягаўся ад песень і тупату. Ракітны. Было весялосці, музыкі ў Банькоўскіх — аж разлягаліся Вязавічы. Калюга.

распя́цце, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. распяць.

2. Крыж з фігурай распятага Хрыста, а таксама фігура распятага Хрыста. Пра тое, што гаспадыня была вельмі набожная, сведчыў доўгі рад ікон з металічным распяццем. Ракітны. Высокі крыж з распяццем хіліўся на бок. Колас.

се́тачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Памянш. да сетка (у 2–5 знач.); невялікая, тонкая сетка. Сетачка дробных маршчын. Сетачка для валасоў. □ І сетачкі-крылцы ўжо сушаць стракозы. Колас. Сын .. сядзіць у бялюткай сетачцы на зэдліку ля плота. Ракітны.

ціхахо́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае невялікую скорасць ходу, руху. [Бавар] выехаў на здаравенных рыжых конях, запрэжаных у дышаль доўгай і ціхаходнай фуры. Ракітны. Бурмакоў з усяе сілы націснуў на акселератар, шкадуючы ў гэты момант, што ён на ціхаходным самалёце, а не на ракеце. Шыцік.

наво́дчык, ‑а, м.

1. Баец, які наводзіць гармату, кулямёт і пад. на цэль. Яны ўтраіх — капітан, камандзір гарматы і наводчык — сочаць за небам. Ракітны.

2. Рабочы, які займаецца наводкай чаго‑н. Наводчык мастоў.

3. Член зладзейскай шайкі, які наводзіць на месца, дзе можна красці.

ненаві́сны, ‑ая, ‑ае.

Які выклікае нянавісць, агіду. Крыўдна было думаць, што дарагія твайму сэрцу мясціны ўжо топча жалезны бот ненавіснага акупанта. Паслядовіч. Шапацеў ненавісны халодны дождж. Васілеўская. // Які выражае нянавісць, поўны нянавісці. «А-а, праклятая!» — Аксіння бліснула на Акульку ненавісным позіркам і спынілася. Ракітны.

по́зірк, ‑у, м.

Накіраванасць зроку на каго‑, што‑н.; погляд. Аксана паглядзела на Васіля. Той спакойна вытрымаў яе позірк. Кавалёў. Мірон Сцяпанавіч, адхіліўшы газету, сустрэў мяне дабрадушным позіркам паверх акуляраў. Ракітны.

•••

Абвесці позіркам гл. абвесці.

Скрыжаваць позіркі гл. скрыжаваць.

(Як) позіркам абняць гл. абняць.

прае́зд, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. праязджаць — праехаць.

2. Месца, дзе можна праехаць. У праёме вала, які служыў праездам у Гарадок, бялелі нізенькія фігурныя, з тонкіх рэечак вароты, як праехаць грузавіку. Ракітны. // Вуліца або завулак, якія злучаюць дзве паралельныя вуліцы.