сена́тар, ‑а, м.
Член сената; званне члена сената. Бурсэвіч тут жа пазваніў сенатару Багдановічу, якога добра ведаў, і папрасіў яго ўладзіць справу шлюбу нібыта аднаго знаёмага беспрацоўнага настаўніка, які вымушаны звярнуцца да уніяцкага папа. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́мма в разн. знач. су́ма, -мы ж.;
су́мма двух слага́емых су́ма двух склада́емых;
вся су́мма челове́ческих зна́ний уся́ су́ма чалаве́чых ве́даў;
значи́тельная су́мма зна́чная су́ма;
в су́мме у су́ме;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Салда́т ’радавы ваеннаслужачы сухапутнага войска’ (ТСБМ, Бяльк.). З рус. солда́т ’тс’, якое вядома з 1515 г.; запазычана праз зах.-еўр. мовы (ням. Soldat, франц. soldat і г. д. з італ. soldato ад soldare ’наймаць’); Праабражэнскі, 2, 352; Клюге, 568; Фасмер, 3, 709. З рус. і салдафо́н ’ваенны, інтарэсы якога не выходзяць за межы вузкапрафесійных заняткаў і ведаў; грубы, абмежаваны, некультурны чалавек’ (ТСБМ); у рус. з солдат пад уплывам уласнага імя Агафон, гл. Фасмер, там жа. Ст.-бел. салдатъ (1710 г.) з той жа крыніцы (Булыка, Лекс. запазыч., 63).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
неспрактыкава́ны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае дастатковага вопыту, умення, ведаў. Яшка даў нам па дзве толавыя шашкі. «На першы раз хопіць, — сказаў ён, — вы яшчэ неспрактыкаваныя падрыўнікі». Пянкрат. Знізу [заявы] красаваўся няроўны, выведзены неспрактыкаванаю рукою крыжык. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
атэста́цыя, ‑і, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. атэставаць.
2. Ацэнка, водгук, характарыстыка, якая даецца каму‑, чаму‑н. Лемяшэвіч не захацеў больш выслухоўваць атэстацыі людзей, якіх ён не ведаў, з якімі ні разу не сустракаўся. Шамякін.
[Лац. attestatio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драбні́ца, ‑ы, ж.
Падрабязнасць, дэталь, дробязь (у 3 знач.). Хоць ведаў карту да драбніц, Шутаў выняў яе, пачаў углядацца ў жоўтыя звілістыя лініі вышынь, у павуціны дарог. Мележ. Апанасу ўспомнілася ва ўсіх драбніцах яго жыццё. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадме́т, -а, М -ме́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Канкрэтная матэрыяльная з’ява; рэч.
Адушаўлёны п.
Прадметы хатняга ўжытку.
2. чаго. Тое, на што накіравана думка, што складае яе змест або на што накіравана якое-н. дзеянне.
П. гаворкі.
П. даследавання.
3. Асобнае кола ведаў, якое ўтварае пэўную школьную дысцыпліну.
Добрыя адзнакі па ўсіх прадметах.
Прафілюючыя прадметы ў вышэйшай навучальнай установе.
|| прым. прадме́тны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
П. паказальнік (у кнігах). Прадметная агітацыя (наглядная).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
згада́цца, ‑даецца; безас. зак.
Разм. Прыпомніцца, прыгадацца. Згадалася, як маці шыла новую сукеначку, калі Аня стала хадзіць у школу. Мележ. «Хто б дзятла ведаў, каб не яго нос», — згадаліся Юлі словы, што любіў паўтараць яе бацька. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
участава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго.
1. Пачаставаць ядой, напіткамі; напаіць, накарміць, праяўляючы ўвагу, гасціннасць. Участаваць абедам. Участаваць мёдам. Участаваць гарэлкай. □ [Міхась] не ведаў, куды пасадзіць госцю, чым яе ўчаставаць. Сабаленка.
2. перан. Разм. Пабіць, збіць каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фурма́н, ‑а́, м.
Чалавек, які кіруе конямі ў запрэжанай фурманцы; вазак. Дзядзька Макар, вядомы партызанскі фурман, ведаў, што нельга вельмі падганяць каня. Сабаленка. На добрым кані нас падвозіў штатны фурман калгаса дзядзька Мірон, па прозвішчу Шэўчык. Кавалёў.
[Ням. Fuhrmann.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)