руба́ка, ‑і, м.
Разм. Смелы, адважны чалавек, які па-майстэрску валодае халоднай зброяй. Гэты стары салдат, хвацкі рубака, узнагароджаны трымя Георгіеўскімі крыжамі, потым камандзір эскадрона ў Будзёнаўскай конарміі. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суту́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., што.
Рабіць сутулаватым; горбіць. Чалавек ён быў яшчэ не стары.., але хадзіў заўсёды квола, па-старэчаму; і ходзячы, і стоячы, сутуліў шырокую .. спіну. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
церассядзёлак, ‑лка, м.
Рэмень, які працягваецца ад адной аглоблі да другой цераз падсядзёлак, каб падняць вышэй хамут і аглоблі. Стары, зняможаны конь натужна хроп, падціснуты церассядзёлкам і хамутом. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чума́к, ‑а, м.
Уст. На Украіне ў 15–19 стст. — вазак і гандляр, які перавозіў на валах соль, рыбу і іншыя тавары. Стары Гарпішчанка ўспамінае сваіх прадзедаў-чумакоў. Юрэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Збратдзеці ’дваюрадныя стрыечныя браты, сёстры’ (Нас., Сл. паўн.-зах.). Зрашчэнне дакладна перадае значэнне (стрый — брат бацькі): дзеці братоў. З‑, відаць, указвае на паходжанне, брат можна тлумачыць як стары р. скл. мн. л. слова брат (’з братоў дзеці’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перале́злы ’стары’ (астрав., Сцяшк. Сл.). Да пера- і ле́зці (гл.); звычайна аблезлы, разлезлы ’тс’; магчыма, тут мае месца канкурэнцыя прыставак *per‑ і *ab‑, характэрная для балта-славянскага пагранічча, параўн. перамагаць/абмагаць ’браць верх, адолець’ (Непакупны, Связи, 85).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падлаўчы́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм. Злаўчыўшыся, зрабіць што‑н. Авечкі спуджана кідаліся з кутка ў куток, гэтую ж, з белай плямкай на лобе, стары падлаўчыўся схапіць за шэрсць. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падло́ўчы, ‑ага, м.
Уст.
1. Старшы аб’ездчык; ляснічы. Наўперад ён праз час каторы Быў пры падлоўчым на каморы. Стары ляснічы па-сваему цаніў Міхала, як служаку. Колас.
2. Старшы егер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасмо́ктваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Смактаць патроху або час ад часу. Стары сядзеў на прызбе ў кажусе і пасмоктваў сваю піпку, якой ён ніколі не выпускаў з рота. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязло́бы, ‑ая, ‑ае.
Пра чалавека з малым ілбом. Так і глядзела [хата] на свет, як сам гаспадар, заўсёды зажмураны Данька, стары Хамёнак, бязлобая галава якога нібы ўрасла ў зімовую шапку. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)