Verbum

ільняны́ і (пасля галосных) льняны́, -а́я, -о́е.

1. Які мае адносіны да лёну, да яго апрацоўкі.

Ільняное валакно.

І. алей.

Ільняная сарочка.

Ільняная прамысловасць.

2. перан. Які колерам і мяккасцю нагадвае валакно лёну.

Ільняныя валасы.

іскры́сты, -ая, -ае.

1. Які ззяе, зіхаціць іскрамі, бліскучы.

І. снег.

2. Які вылучае іскры.

Іскрыстае полымя.

3. перан. Яркі, выразны; агністы.

І. смех.

Іскрыстая радасць.

4. Шыпучы, пеністы.

Іскрыстае віно.

|| наз. іскры́стасць, -і, ж.

калідо́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Праход, які злучае асобныя часткі кватэры, будынка.

2. перан. Вузкая, доўгая прастора, якая злучае сабой што-н., праход.

Горны к.

Паветраны к.

|| прым. калідо́рны, -ая, -ае.

Калідорная сістэма.

свісту́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Той, хто любіць свістаць.

2. перан. Чалавек, які многа гаворыць, а робіць мала, які несур’ёзна адносіцца да справы; балбатун.

|| ж. свісту́ха, -і, ДМ -ту́се, мн. -і, -ту́х.

скалыхну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Зварухнуцца, захістацца.

Паверхня вады скалыхнулася.

Калыска скалыхнулася (гайданулася з боку ў бок).

2. перан. Узрушыцца, захвалявацца, прыйсці ў рух.

Бач, ад песні яго скалыхнуўся народ.

ска́рбніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

1. уст. Месца захоўвання дарагіх рэчаў, каштоўнасцей.

Княжаская с.

2. перан. Сукупнасць культурных, духоўных каштоўнасцей, сканцэнтраванне чаго-н. вельмі каштоўнага.

Паэзія Якуба Коласа і Янкі Купалы — с. беларускай літаратуры.

спа́йка, -і, ДМ спа́йцы, мн. -і, спа́ек, ж.

1. гл. спаяцца, спаяць.

2. Месца спайвання, злучэння частак чаго-н.

С. трубкі.

С. плеўры.

3. перан., адз. Цесная сувязь, яднанне людзей.

|| прым. спа́ечны, -ая, -ае.

спахмурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра з’явы прыроды: зрабіцца хмурным, змрочным.

Над лесам неба спахмурнела.

2. перан. Стаць сумным, невясёлым, маркотным.

Ад такой нечаканай навіны маці спахмурнела.

тана́льнасць, -і, ж. (спец.).

1. Вышыня гукаў ладу, якая вызначаецца становішчам галоўнага тону (першай ступені гамы).

2. Асноўны колер, каларыт, спалучэнне тонаў у карціне.

3. перан. Асноўная эмацыянальная настроенасць у мастацкім творы.

Лірычная т. паэмы.

то́нус, -у, м.

1. Працяглае ўзбуджэнне нервовых цэнтраў і мышачных тканак, якое не суправаджаецца стомай і абумоўлівае пэўнае функцыянаванне органаў.

Мышачны т.

Зніжаны т. сэрца.

2. перан. Ступень жыццядзейнасці арганізма або асобных тканак.

Жыццёвы т.