пале́гчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Зрабіць менш цяжкім; зменшыць цяжар чаго‑н. Каб палегчыць пераправу, насустрач «дняпроўцам» быў высланы партызанскі атрад Сівака. Шамякін. // Змякчыць, паслабіць. [Ліда:] — Я прывыкла ўжо і цяпер здаволена тым, што хоць трохі магу палегчыць боль людзям, уцішыць стогны іх. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пало́са, ‑ы, ж.
Тое, што і паласа (у 1, 2 і 4 знач.). Паласа жалеза. □ Светлая палова на ўсходзе высока паднялася над зямлёй. Шахавец. Палоса наша вузкая, і я, не пытаючы нават у дзеда, ведаў, што з яе можна зрабіць толькі адзін загон. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наме́раны 1, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад намераць.
наме́раны 2 і наме́ран, ‑рана; у знач. вык., з інф.
Які мае намер што‑н. зрабіць. [Азаркевіч:] Дык вось што я вам скажу: чужою галавою я жыць не намераны. Гурскі. Увесь век мы жыць Тут намераны. Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарыхтава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак., да чаго, з інф. і без дап.
Падрыхтавацца да чаго‑н., займець намер зрабіць што‑н. Нарыхтавацца да бою. □ Сцішылася вёска, нарыхтавалася спачыць у цёплай ночы. Пташнікаў. Казімір .. выцягнуў з верхняй кішэнькі сваёй блузы ручку і нарыхтаваўся пісаць. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прытапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак., што.
Топчучы, прымяць, прыціснуць. Прытаптаць траву. □ Даміра разам з Максімам Шнякам прайшоўся па полі, прытаптаў дрэнна прылёгшыя земляныя скібы. Асіпенка. [Балатніцкі] закурыў люльку, некалькі разоў пацягнуў і выбіў аб пень тытунь, які яшчэ дыміўся, прытаптаў нагою, каб не зрабіць пажару. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасерабры́ць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
1. Пакрыць тонкім слоем серабра. Пасерабрыць лыжкі.
2. Зрабіць серабрыстым, надаць серабрысты колер. Скроні пасерабрыла сівізна. □ На агародзіку каля хлява сонца пасерабрыла расу на агур[о] чніку. Броўка. Раніца была ясная і марозная. Іней пасерабрыў паляну, буданы і дрэвы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадо́ўжыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.
1. Працягнуць якое‑н. дзеянне; вярнуцца (пасля перапынку) да пачатага. Прадоўжыць следства. Прадоўжыць сход.
2. Зрабіць больш працяглым у часе; павялічыць. Жыццё прадоўжыў нашым дзецям Ён [Гастэла], ахвяруючы сабой. Панчанка. — Ты, Андрэй, — адзіны, хто прадоўжыць наш род Агнёвых. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пракалупа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Калупаючы, зрабіць адтуліну ў чым‑н. Саўка пракалупаў нажом шырэй шчылінку і зрабіў з яе вочка, праз якое можна было глядзець сёе-тое з таго, што рабілася ў лесе. Колас.
2. і без дап. Калупаць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апылі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
1. Зрабіць апыленне (у 1 знач.). «Кольки ж.. яны зробяць вылетаў за дзень! — думае.. [Міхалка]. — Колькі кветак апыляць, колькі мёду назносяць у соты!» Якімовіч.
2. Пакрыць пылападобным атрутным саставам расліны, глебу, вадаёмы з мэтай знішчэння шкодных насякомых або ўзбуджальнікаў хвароб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асушы́ць, асушу, асушыш, асушыць; зак., што.
1. Зрабіць сухім, адвёўшы лішак вады. Асушыць балота.
2. Выпіць тое, што змяшчаецца, знаходзіцца ў чым‑н. Іван Антонавіч.. схапіў конаўку з вадой і асушыў яе да дна. Асіпенка.
•••
Асушыць вочы — перастаць плакаць.
Асушыць слёзы каму — суцешыць каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)