Verbum

камене... (а таксама каменя...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) які мае адносіны да каменя (у 1 і 3 знач.), напр.: каменеапрацоўка, каменеапрацоўчы, каменедрабілка, каменеадліваны (які мае адносіны да адліўкі з каменя), каменеўборачны, каменешліфавальны, каменевыдзяляльны, каменеўтварэнне;

2) які змяшчае ў сабе камень (у 1 знач.), напр., каменебетон;

3) падобны на камень (у 1 знач.), напр., каменепадобны.

культу́рны, -ая, -ае.

1. гл. культура.

2. Які знаходзіцца на высокім узроўні культуры.

Культурнае грамадства.

Культурная гаспадарка.

3. Які звязаны з пашырэннем культуры, асветы.

Весці культурную работу.

4. Вырашчаны чалавекам, не дзікарослы.

Культурныя расліны.

○

Культурны слой зямлі — слой зямлі, які ўтвараецца з арганічных і іншых рэшткаў на месцах пасяленняў чалавека.

|| наз. культу́рнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

тыпо́вы, -ая, -ае.

1. Які мае асаблівасці, характэрныя для пэўнага тыпу прадметаў, з’яў, людзей і пад.

Тыповыя прыкметы дыфтэрыі.

2. Які часта сустракаецца; звычайны, характэрны для каго-, чаго-н.

Тыповая з’ява.

3. Які аб’ядноўвае індывідуальныя, своеасаблівыя рысы з прыкметамі і ўласцівасцямі, характэрнымі для шэрага з’яў і асоб.

Т. беларускі характар.

Тыповыя вобразы баек.

|| наз. тыпо́васць, -і, ж.

шу́мны¹, -ая, -ае.

1. Які стварае шум¹ (у 1 знач.); гучны.

Ш. струмень.

Шумная размова.

2. Такі, дзе многа шуму¹ (у 1 знач.), надта ажыўлены.

Шумная аўдыторыя.

3. перан. Які выклікае шум¹ (у 2 знач.), сенсацыю.

Ш. поспех.

4. Які з’яўляецца шумам¹ (у 3 знач.), утвараецца пры дапамозе шуму¹ (спец.).

Шумныя гукі.

|| наз. шу́мнасць, -і, ж.

маўча́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Манах, які даў зарок маўчання.

2. Пра маўклівага чалавека, а таксама пра чалавека, які з меркаванняў асцярогі не выказвае сваёй думкі, адмоўчваецца.

|| ж. маўча́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

наліўны́, -а́я, -о́е.

1. Які прыстасаваны для перавозкі вадкіх грузаў без тары.

Наліўное судна.

2. Які прыводзіцца ў рух вадою, што падае зверху (спец.).

Наліўное вадзяное кола.

3. Поўны сокаў, спелы (пра плады).

Наліўныя яблыкі.

далуча́льны, -ая, -ае.

1. Прызначаны для далучэння.

Д. провад.

2. У граматыцы: які з’яўляецца дапаўненнем, дадаткам да чаго-н. або які служыць для далучэння ці заснаваны на спосабе далучэння.

Далучальныя адносіны.

Д. злучнік.

Д. сказ.

дваі́сты, -ая, -ае.

1. Які складаецца з дзвюх аднародных частак.

Д. след.

2. Такі, які змяшчае ў сабе дзве розныя якасці, часта супярэчлівыя.

Дваістая натура.

Дваістае пачуццё.

Дваістая палітыка крахам канчаецца.

|| наз. дваі́стасць, -і, ж.

працо́ўны, -ая, -ае.

1. гл. праца.

2. Заснаваны на выкарыстоўванні працы.

Працоўнае выхаванне.

3. Які жыве заробкам ад сваёй працы.

Працоўныя класы грамадства.

4. Набыты працай.

Працоўныя даходы.

5. Які праходзіць у працы.

П. дзень.

прынале́жны, -ая, -ае.

1. Які належыць да чаго-н., уваходзіць у склад чаго-н.

Быць прыналежным да арганізацыі.

2. У граматыцы: які выражае прыналежнасць да каго-, чаго-н.

П. займеннік (мой, твой, іхні і пад.).