обстоя́ть несов., безл. ісці́, знахо́дзіцца ў ста́не (чаще всего эти слова совсем опускаются);
дела́ у меня́ обстоя́т хорошо́ спра́вы мае́ іду́ць до́бра, спра́вы мае́ знахо́дзяцца ў до́брым ста́не, спра́вы мае́ до́брыя;
всё обстои́т благополу́чно усё до́бра;
со здоро́вьем у меня́ обстои́т кра́йне пло́хо здаро́ўе маё ў ве́льмі дрэ́нным ста́не, са здаро́ўем у мяне́ ве́льмі дрэ́нна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фармалі́зм, -у, м.
1. Прытрымліванне якіх-н. знешніх форм на шкоду сутнасці справы.
Бюракратычны ф.
2. У мастацтве, эстэтыцы і іншых гуманітарных навуках: агульная назва кірункаў, якія абсалютызуюць ролю формы, знешняга выражэння.
Ф. у літаратуразнаўстве.
|| прым. фармалісты́чны, -ая, -ае і фармалі́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фінціклю́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж. (разм.).
1. Цацка, забаўка, таннае ўпрыгожанне.
Уставіць пакой усякімі фінціклюшкамі.
2. звычайна мн. Несур’ёзныя, пустыя ўчынкі, словы.
Усё гэта далёкія ад справы фінціклюшкі.
3. Пра пустую, легкадумную жанчыну, якая думае толькі пра шыкоўнае ўбранне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мяша́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. Злучацца, змешвацца з чым-н.; перамешвацца.
Мяшаюцца пахі лугавых кветак.
2. Умешвацца ў што-н. (разм.).
М. ў чужыя справы.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Прыходзіць у беспарадак, блытацца; траціць яснасць.
Думкі мяшаюцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наспе́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; зак.
1. Стаць спелым, паспець, напоўніцца чым-н. знутры.
Калоссе наспела.
Нарыў наспеў.
2. перан. Стаць патрэбным, надзённым, непазбежным.
Наспела ідэя аховы прыроды.
3. перан. Надысці, настаць.
Раптам наспелі неадкладныя справы.
|| незак. наспява́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
далажы́ць¹, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак.
1. што, аб чым, пра што. Паведаміць каму-н. аб чым-н.
Д. аб ходзе справы.
Д. пра здарэнне.
2. аб кім, пра каго. Паведаміць аб прыходзе наведвальніка.
Далажыце пра мяне дырэктару.
|| незак. дакла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спрыт, -у, М спры́це, м.
1. Дасканаласць, умельства, хуткасць у руках.
С. у руках.
2. Лоўкасць у рабоце, гаспадарлівасць; майстэрства; здатнасць да чаго-н.
Гаспадарскі с. (уменне).
3. Абаротлівасць, уменне ўладжваць асабістыя справы, пранырлівасць.
Зайздросны с.
Дзякуючы выключнаму спрыту ён хутка разбагацеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спрэ́гчыся¹, спрагу́ся, спражэ́шся, спражэ́цца; спражо́мся, спражаце́ся, спрагу́цца; спро́гся, спрэ́глася; спражы́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Запрэгчы разам (пра коней, валоў і пад.).
2. перан. Аб’яднацца для выканання якой-н. справы (разм.).
|| незак. спрага́цца, -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Паляндрава́ць ’хадзіць без справы’ (Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл.). З польск. plondrować, plądrować)’ рабаваць, шнырыць, шукаць’, якое з ням. plündern ’тс’ (гл. Брукнер, 419).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паса́ж ’крытая галерэя’, ’нечаканы паварот справы’ (ТСБМ). Праз рус. мову з франц. passage ’тс’ < passer ’праходзіць’. Не выключана магчымасць запазычання праз польск. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)