жо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Замужняя жанчына ў адносінах да свайго мужа. Адзінока жыў на дальнім хутары З жонкай і дачкой Кажан Рыгор. Панчанка. Мужык і жонка — адна суполка. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мало́йчык, ‑а, м.
1. Уст. і нар.-паэт. Малады чалавек, хлопец; маладзец (у 1 знач.).
2. Пагард. Чалавек амаральных паводзін, які заслугоўвае асуджэння. Уварваўшыся ў вёску, эсэсаўскія малойчыкі без разбору забівалі старых, жанчын, дзяцей. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
взгада́ть / ни взду́мать, ни взгада́ть, ни перо́м описа́ть нар.-поэт. ні зду́маць, ні згада́ць, ні пяро́м апіса́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
де́тушки мн., прост., нар.-поэт. дзе́тачкі, -чак ед. нет, дзе́ткі, -так ед. нет, дзе́тухны, -наў ед. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
при́сказка нар.-поэт., лит. пры́казка, -кі ж.;
э́то при́сказка, а ска́зка впереди́ гэ́та пры́казка, а ка́зка напе́радзе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зязю́лечка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Нар.-паэт.
1. Ласк. да зязюля.
2. Разм. Ласкавы зварот да жанчыны. — Хадзі ка мне, зязюлечка, у хату. Пагаворым аб тым ды аб сім, — кажа Лявоніха. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цесць, ‑я; мн. цясці, ‑ёў; м.
Жончын бацька. [Ліда:] — Я ж кажу, што ў Валодзі цяпер усе шансы мець багатага цесця. Федасеенка. Не тое багацце, што цесць з цешчаю далі, а што маладыя самі нажылі. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дабро́, -а́, н.
1. Усё станоўчае, карыснае.
Жадаць дабра каму-н.
2. Добрыя справы, учынкі.
За маё д. ды мне ў рабро (з нар.). Зрабіць многа дабра людзям.
3. Маёмасць, рэчы, пажыткі (разм.).
У іх куфры поўныя дабра.
4. Што-н. нягоднае, непатрэбнае, дрэннае (разм., іран.).
Такога дабра нам і дарма не трэба.
◊
Не з дабра — не ад добрага жыцця.
Не на дабро — пра тое, што можа прывесці да дрэнных вынікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
непрыда́тны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і непрыгодны. Палавіна .. [зямлянак] выглядала непрыдатнымі да жылля — без нар, з праваламі ў стрэхах-насыпах. Пестрак. Меліяратары загацілі рэчку на забалочаных непрыдатных землях, дзякуючы чаму ўзровень вады невялікай сажалкі падымецца на два метры. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гаво́раны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад гаварыць. Многа гаворана, ды мала сказана. З нар.
2. у знач. наз. гаво́ранае, ‑ага, н. Тое, што было выказана. сказана. Халімон успрымаў гаворанае, як заданне людзей, якім ён даўно падуладны. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)