александры́т, ‑у, М, ‑рыце, м.

Каштоўны камень смарагдава-зялёнай афарбоўкі пры дзённым святле і чырвона-фіялетавы пры штучным асвятленні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жарсцвя́ны, ‑ая, ‑ае.

Які лёгка распадаецца на жарству. Жарсцвяны камень. // Які складаецца з жарствы, пакрыты жарствой. Жарсцвянае дно ракі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цок, выкл.

Ужываецца гукапераймальна для абазначэння гуку, які атрымліваецца пры ўдары чым‑н. цвёрдым аб камень, метал і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надарва́цца сов., в разн. знач. надорва́ться; (повредить себе что-л. — ещё) надсади́ться;

вяро́ўка ~рва́лася — верёвка надорва́лась;

падыма́ючы ка́мень, ~ва́ўся — поднима́я ка́мень, надорва́лся (надсади́лся);

н. на рабо́це — надорва́ться на рабо́те

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уз’е́хаць сов.

1. (на высокое место) взъе́хать, въе́хать;

у. на гару́ — взъе́хать (въе́хать) на́ гору;

2. (подмять колёсами) нае́хать;

машы́на ўз’е́хала ко́лам на ка́мень — маши́на нае́хала колесо́м на ка́мень

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Кры́сло ’аснова жорнаў, на якой рухаецца верхні камень’ (Тарнацкі, Studia). Гл. крэслаδ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэ́зны: у выразе рэ́зны камень ’онікс’ (Байк. і Некр.). Ад рэзаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спо́дні, -яя, -яе.

1. гл. спод.

2. Які размешчаны ўнізе, знаходзіцца з нізу чаго-н., са споду (у 3 знач.).

С. камень у жорнах.

3. Пра бялізну: які надзяваецца пад іншае адзенне або непасрэдна на цела; ніжні.

Сподняя бялізна.

Спаць у споднім (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цо́каць¹, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Утвараць адрывістыя кароткія гукі, стукаючы чым-н. цвёрдым аб камень, метал і пад.

Падковы цокаюць па бруку.

2. Утвараць кароткія звонкія гукі (пра птушак, звяроў і пад.).

|| аднакр. цо́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. цо́канне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ны́рачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да нырак. Нырачныя сасуды. // Які ўтвараецца ў нырках. Нырачны камень.

•••

Нырачная лаханка гл. лаханка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)