Во́сце выкл. здзіўлення (Нас.). Рус. во́сьте ’тс’. З вось (гл.) і те. Фасмер (4, 34) лічыць те скарочанай формай рус. займ. тебе, ст.-слав. тебѣ, а не старой формай дав. скл. адз. л. ст.-рус., ст.-слав. ти ’табе’, як мяркуюць Гараеў (362 і наст.) і Дурнаво (Очерк, 293). (Гл. Фасмер, 4, 34).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Се-сё ‘вось тут’ (ТС), ст.-бел. сесь, сесъ ‘гэты’ (Альтбаўэр, Ст.-бел. лексікон): сесь нашъ лист (Статут 1588 г.). Ад указальнага займенніка сь (гл. сей), параўн. нашъ сь листъ (грамата 1478 г.), шляхам падваення ці пашырэння іншымі займеннікамі (Карскі, 2- З, 53), гл. се, сё. Параўн. рус. сесь ‘зараз’ (Фасмер, 3, 613).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запята́я
1. грам., бакт. ко́ска, -кі ж.;
2. перен., шутл. за́гваздка, -кі ж.;
◊
вот тут-то тебе́ и запята́я во́сь тут табе́ і за́гваздка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неакрэ́сленасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць неакрэсленага. Рамэо-Платонаў пераадольваў неакрэсленасць, расплывістасць многіх сваіх папярэднікаў у гэтай ролі. «Полымя». Атмасферы чагосьці важнага, што мае вось-вось адбыцца, вельмі добра адпавядаюць семантычная неакрэсленасць, трывожнасць мовы. Бярозкін.
2. Неакрэсленае становішча. У гэтай неакрэсленасці была і нейкая свая прываблівасць: цікава ж ведаць, чым яно ўсё скончыцца. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыго́жасць, ‑і, ж.
Тое, што і прыгажосць (у 1–3 знач.). [Аксіння:] — І паглядзець на яе — вока радуецца: стройная дзяўчына, і прыгожасці ў меру, і здароўем не пакрыўджана. Лынькоў. Сонца яшчэ не было, але адчувалася, што вось-вось пырснуць яго першыя промні і ўсё навокал заззяе тысячамі колераў, захапляючы сваёй казачнай прыгожасцю. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
белакры́лы, ‑ая, ‑ае.
З белымі крыламі. І вось з шалёнай сілаю Пад сонцам залатым Галубка белакрылая Ляціць, ляціць за ім. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
валато́ўскі, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і волатаўскі. [Жадзейка:] — Спіць маладосць сном валатоўскім. Машара. Вось ён стаіць перад намі валатоўскага росту сібірак. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бе, выкл.
Гукапер. Аб бляянні авечак, коз. І вось, калі ўжо ўсё жывое спала, Авечка нейкая: — Бе! Бе! — чагосьці забляяла. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заскрыпе́ць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак.
Пачаць скрыпець. // Скрыпнуць, праскрыпець. Вось ужо Малання пайшла на работу: Ігнат чуў, як заскрыпелі вароты. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапы́рхнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Успырхнуўшы, пераляцець цераз што‑н., куды‑н. Вось .. [дзяцел] з шумам перапырхнуў на суседняе дрэва. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)