зама́зваць несов.

1. в разн. знач. зама́зывать; (щель, дыру — ещё) заде́лывать;

2. (загрязнять) зама́зывать, выма́зывать, па́чкать;

1, 2 см. зама́заць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Перашчалы́га (трошчанага) ’той, хто перадражнівае, перакручвае гутарку іншых асобаў’ (Варл.). Аддзеяслоўпы назоўнік, у якасці зыходнага можна прывесці шчалыкаць ’шчыпаць’ ці шчалугещь ’лушчыць’. Нельга выключыць уплыў рус. прощелыга ’круцель, махляр, прайдзісвет; насмешнік’, якое узводзіцца да рус. щель ’шчыліна’ і стаіць у адным шэрагу семантычна блізкіх слоў: пройдохаг проныра, пралаза (Фасмер, 3, 387), што ў святле прыведзеных фактаў не зусім пераконвае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прані́кнуць сов., в разн. знач. прони́кнуть;

вада́ ~кла праз шчы́ліну — вода́ прони́кла сквозь щель;

п. у штаб во́рага — прони́кнуть в штаб врага́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

светлавы́ светово́й;

~вы́я з’я́вы — световы́е явле́ния;

с. сігна́л — светово́й сигна́л;

~ва́я шчы́ліна — светова́я щель;

~ва́я рэкла́ма — светова́я рекла́ма;

○ с. дзень — светово́й день

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Роўка ’доўгае тонкае бервяно, абодва канцы якога ўкладваюцца ў рашэціну (азярод)’ (Некр.), ’жэрдка ў азяродзе’ (Янк. 2), ’жэрдка (праз раку, на пераходзе)’ (Сцяшк. Сл.), ’роўная жэрдка’ (Мат. Гом.). З рэль, рэлі (гл.). Утвораны як, напрыклад, рус. щель — щёлка, з менай ‑ў‑ < ‑л‑. Найбольш верагодна, што з прасл. *rьdlь, роднаснага літ. ar̃das ’шост’, ar̃dai ’каласнікі’ (гл. Фасмер, 3, 466). Параўн. бел. арэлі (гл.), арэльскія гвазды ’тэблі, якімі змацоўваліся плыты’ (Чэрн.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Аско́лак. Рус. оско́лок, укр. оско́лок, оскі́лок ’тс’, славен. oskȃłek ’стрэмка’, чэш. oskolek з рускай мовы. Ст.-рус. осколъ ’скала’. Фасмер (3, 160) указвае на сувязь з щель, скала, колоть, г. зн. на належнасць да і.-е. *(s)kel‑/(s)kol‑; такую ж сувязь канстатуе і Аткупшчыкоў (Из истории, 114). Шанскі (КЭСРЯ, 315) удакладняе словаўтварэнне осколить ’ашчыпаць, абцясаць’ > оскол, ад якога памяншальнае осколок (формы осколить, оскол фіксуе Даль), прычым у осколить «корань той самы, што ў колоть» (КЭСРЯ), відавочна, осколить азначала ’абкалоць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

праці́снуць сов.

1. продави́ть, прожа́ть, промя́ть;

п. кардо́нку — продави́ть (прожа́ть, промя́ть) карто́нку;

2. (сквозь что-л. узкое, тесное) проти́снуть; протолкну́ть, протолка́ть;

п. руку́ ў шчы́ліну — проти́снуть ру́ку в щель

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зама́заць сов.

1. в разн. знач. зама́зать; (щель, дыру — ещё) заде́лать;

з. фа́рбай на́дпіс — зама́зать кра́ской на́дпись;

з. шчы́ліны — зама́зать (заде́лать) ще́ли;

з. недахо́пы — зама́зать недоста́тки;

2. (загрязнить) зама́зать, вы́мазать, запа́чкать;

з. во́пратку — зама́зать (вы́мазать, запа́чкать) оде́жду;

◊ з. во́чы — зама́зать глаза́;

з. рот — (каму) зама́зать рот (кому)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заткну́ць сов., в разн. знач. заткну́ть; (пробкой — ещё) заку́порить, уку́порить;

з. нож за халя́ву — заткну́ть нож за голени́ще;

з. бутэ́льку — заткну́ть (заку́порить, уку́порить) буты́лку;

з. шчы́ліну — заткну́ть щель;

◊ з. дзі́рку — заткну́ть дыру́;

з. рот (го́рла) — заткну́ть рот (го́рло);

з. за по́яс — (каго) заткну́ть за по́яс (кого)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

че́рез предлог с вин.

1. (поперёк чего-л., с одной стороны на другую, поверх чего-л.) це́раз (каго, што);

мост че́рез ре́ку мост це́раз раку́;

переле́з че́рез забо́р перале́з це́раз плот;

2. в др. знач. праз (каго, што);

луч со́лнца проби́лся че́рез щель праме́нь со́нца прабі́ўся праз шчы́ліну;

пройти́ че́рез лес прайсці́ праз лес;

оповести́ть о чём-л. че́рез газе́ты абвясці́ць пра што-не́будзь праз газе́ты;

гото́вить ка́дры че́рез аспиранту́ру рыхтава́ць ка́дры праз аспіранту́ру.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)