шаўро́, нескл., н.

Мяккая тонкая скура хромавага дублення, вырабленая са шкур коз.

[Фр. chevreau — казляня.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарба́р, ‑а, м.

Той, хто займаецца апрацоўкай і вырабам шкур, работнік гарбарнай вытворчасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тарбасы́, ‑оў; адз. торбас, ‑а, м.

Мяккія боты з аленевых шкур шэрсцю наверх.

[Ад якуцкага этэрбэс — абутак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шаўрэ́т, ‑у, М ‑рэце, м.

Падробленая пад шаўро скура хромавага дублення, вырабленая са шкур авечак.

[Фр. chevrette — козачка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навырабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; зак., чаго.

1. Зрабіць, вырабіць што-н. у вялікай колькасці.

Н. цацак.

2. Апрацаваць дубленнем многа чаго-н.

Н. шкур.

3. Насваволіць, нагарэзнічаць (разм.).

Чаго толькі не навыраблялі дзеці ў хаце.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адзо́л, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. адзаліць.

2. Вапнавы раствор, які прымяняецца пры апрацоўцы шкур.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

юхт, ‑у, М юхце, м.

Сорт скуры са спецыяльна апрацаваных конскіх, каровіных і свіных шкур. Боты з юхту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фу́тра, -а, н.

1. Валасяное покрыва на целе жывёлы; шэрсць.

2. Вырабленая шкура пушнога звера, а таксама гэтыя шкуры як прадмет гандлю, вытворчасці.

Ф. вавёркі.

Гандляваць футрам.

3. Зімовая вопратка з вырабленых шкур пушнога звера.

|| прым. фу́травы, -ая, -ае і футро́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шку́ра, -ы, мн. -ы, шкур, ж.

1. Скура з поўсцю, знешняе покрыва цела жывёл; скура з поўсцю, знятая з забітай жывёлы.

На жывым мядзведзі шкуры не купляй (прыказка). З аднаго вала дзвюх шкур не дзяруць (прыказка). Ласіная ш.

2. Пра подлага, нізкага чалавека, вымагальніка і шкурніка (разм., пагард.).

◊

Быць у чыёй-н. шку́ры — быць у чыім-н. становішчы, звычайна дрэнным, незайздросным.

Воўк у авечай шкуры — пра злога, жорсткага чалавека, які прыкінуўся лагодным.

На сваёй шкуры зведаць, адчуць што-н. — зведаць што-н. дрэннае на сабе, на сваім вопыце.

Ратаваць сваю шкуру — ратаваць сябе, не думаючы пра іншых.

Шкуру (дзве шкуры, сем шкур і пад.) драць, лупіць з каго-н. — абіраць, жорстка эксплуатаваць каго-н.

Шкуру спусціць з каго-н. — моцна збіць, караючы, а таксама наогул жорстка абысціся з кім-н., пакараць каго-н.

|| памянш. шку́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. шку́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Рызі́ны ’галёшы’ (гом., добр., чач., ветк., кам., жлоб., ЛА, 2), рэзі́на ’гумовы абутак’ (ПСл). Утворна ад рызі́на ’гума’ (гл.) у выніку метанімічнага пераносу назвы рэчыва, з якога зроблены прадмет, на сам прадмет; параўн. фу́тра ’шкура звера’, ’зімовая вопратка з такіх шкур’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)