чу́ханне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. чухаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паты́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц, ж.

Задняя частка чэрапа, галавы.

Ссунуць шапку на патыліцу.

Чухаць патыліцу (таксама перан.: быць заклапочаным чым-н.; разм.).

|| прым. паты́лічны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

папачу́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Чухаць доўга, неаднаразова.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Адчу́хаць ’адчуліць, ажывіць’ (Нас., Бяльк.). Гл. чухаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паты́ліца, ‑ы, ж.

Задняя частка галавы. [Раман] шпарка хадзіў за плугам і толькі на заваротах выціраў мокры лоб, адсоўваючы на патыліцу шапку. Колас. Квяцістая хустачка .. [Зосі] з’ехала на плечы, адкрыўшы гладка зачасаныя цёмныя валасы, заплеценыя ў косы і завязаныя ў вузел на патыліцы. Хадкевіч.

•••

Чухаць патыліцу гл. чухаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. Чухаць, скрэбці сваё цела ці якую-н. яго частку.

Сабака чухаецца.

2. перан. Рабіць што-н. марудна, без жадання (разм.).

Хопіць ч., пара справамі займацца.

|| зак. пачу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. чу́ханне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чеса́ть несов.

1. (волосы, лён и т. п.) часа́ць;

2. (тело) чу́хаць;

заты́лок чеса́ть паты́ліцу чу́хаць;

3. (быстро делать что-л.) часа́ць;

чеса́ть языко́м мянці́ць (мало́ць, часа́ць) языко́м;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пачу́хваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Разм. Час ад часу, злёгку чухаць. — А! брат ты мой! — ахаў Пракоп ды пачухваў патыліцу. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зачеса́ть сов.

1. (начать чесать при зуде) пача́ць чу́хаць;

2. (причесать) зачаса́ць, мног. пазачэ́сваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

замыля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., чым.

Заварушыць губамі. Малое паварушылася і старанна замыляла ружовымі вусначкамі. Кулакоўскі. Конь выцягнуў шыю, замыляў губамі і пачаў чухаць старому [гаспадару] спіну. Ляўданскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)