ке́ліх, ‑а, м.
Вялікая, звычайна высокая чарка. П’ю за першага сына Келіх поўны, як вока. Бялевіч.
[Ням. Kelch.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Службо́вік ‘кілішак’, службо́вая чарка ‘чарка ёмістасцю 100 грам’ (Скарбы). Да службовы (гл. служба), відаць, пераўтварэнне старога казённы, г. зн. ‘мера, зацверджаная дзяржавай (казной)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кілі́шак, ‑шка, м.
Невялікая шкляная пасудзіна на ножцы; чарка. Хрустальны кілішак. // Колькасць напітку, што можа змясціцца ў такой пасудзіне. Выпіць кілішак гарэлкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Кіляшо́к ’кілішак, невялікая чарка’ (Бяльк.). Гл. кілішак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Келішак ’чарка для піцця гарэлкі’ (З нар. сл., Мядз., Гарэц., Грыг.). Гл. келіх.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піта́чка ’чарка’ (Бяльк.). Відаць, утварэнне ад піць, мардуй. піток ’п’яніца’, пітны ’прыгодны для піцця’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кілі́шак ’чарка’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Касп., Шат., Жыв. сл., КЭС, лаг., Сцяшк.). Параўн. келішак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
развя́знасць, ‑і, ж.
Уласцівасць развязнага; празмерная свабода, бесцырымоннасць у паводзінах, абыходжанні. Развязнасць манер. Развязнасць позы. □ Кожная новая чарка дадавала больш руху, ажыўлення, развязнасці. Колас. З вясёлай развязнасцю паўтарыў .. [Саш] стары жарт. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ча́рчына, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і чарка (у 1 знач.). [Чычын:] Хоць і не вялікі я прыхільна гэтай пасудзіны, але з табой, за цябе я гатоў якую чарчыну, другую прапусціць. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мушы́на, мушы́нка ’асобная чарка гарэлкі’ (Нікіф., Посл., 2). Да му́ха (гл.). Узнікла з фразеалагізмаў: быць пад мухай, рэзаць (біць, давіць) муху.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)