чака́ненне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. чаканіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чака́нены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад чаканіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чека́нить несов.

1. в разн. знач. чака́ніць;

чека́нить моне́ту чака́ніць мане́ту;

чека́нить на́дписи на меда́лях чака́ніць на́дпісы на медаля́х;

чека́нить слова́ чака́ніць сло́вы;

2. с.-х. абраза́ць; (пасынковать) пасынкава́ць;

чека́нить виногра́д абраза́ць вінагра́д;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чака́ніцца, ‑ніцца; незак.

1. Паддавацца чаканцы. Медныя пласціны лёгка чаканяцца.

2. Зал. да чаканіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перечека́нивать несов.

1. (всё, многое) чака́ніць;

2. (заново) перачака́ньваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чака́нка, -і, ДМ -нцы, ж.

1. гл. чаканіць.

2. мн. -і, -нак. Рэльефны адбітак, выкананы на металічным вырабе.

Шабля, упрыгожаная чаканкай.

3. Апрацаваная паверхня металу, загладжанае шво, трэшчына і пад. (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Пацу́паць ’падрабіць зубамі’ (А. Усціновіч, вусн. паведамл.). Да па‑ і + цупаць, апошняе — гукаперайманне, параўн. дзятл. цу́пацца ’гойдацца’ (Сцяшк. Сл.), чэш. eupati /dupatif Vupati ’чаканіць крок’, славен. cipati ’цяжка ступаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сцягано́сец, ‑носца, м.

1. Асоба, якой даручана несці сцяг. Сцягі ляцяць, смяюцца трубы, чаканіць крок за сцяганосцам зямлі венгерскай маладосць. Вялюгін. Ад кулі ўпадзе сцяганосец Ці дрэўка асколкам ссячэ, — Нябачныя рукі ўзносяць Штандар і яшчэ і яшчэ. Гаўрусёў.

2. перан. Барацьбіт, змагар за ўсё перадавое. Савецкі Саюз — сцяганосец міру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чака́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. чаканіць.

2. Р мн. ‑нак. Рэльефны, па-мастацку выкананы адбітак на паверхні металічных вырабаў. Рубель шыбуе мой Да новай вышыні, Чаканкай залатой Па ўсёй зямлі звініць. Непачаловіч. // Мастацкі выраб з такім адбіткам. Падарыць чаканку.

3. У тэхніцы — апрацаваная паверхня металу, загладжаная шчыліна і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мане́та, ‑ы, ДМ ‑неце, ж.

1. Металічны грашовы знак. Спытаўшы, як яго завуць, Місюк працягнуў хлопчыку белую манету. Пальчэўскі. [Чырвонаармеец] нёс у шапцы кучу залатых манет. Бядуля.

2. зб. Разм. Металічныя грошы. Чаканіць манету.

•••

Адплаціць (плаціць) той жа манетай гл. адплаціць.

Звонкая манета — тое, што і манета (у 2 знач.).

Прыняць за чыстую манету гл. прыняць.

[Лац. moneta.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)