Кавя́рня ’кафэ, чайная’ (БРС, ТСБМ, Гарэц.). Запазычана з польск. kawiarnia ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
планта́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Вялікі ўчастак зямлі, заняты спецыяльнай сельскагаспадарчай культурай.
П. грэчкі.
Чайная п.
2. Сельскагаспадарчае прадпрыемства.
|| прым. плантацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Плантацыйная гаспадарка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ча́йный ча́йны;
ча́йное де́рево бот. ча́йнае дрэ́ва;
ча́йная ро́за бот. ча́йная ру́жа;
◊
че́рез час по ча́йной ло́жке па кро́пельцы цы́ркаць; цы́ркаць пакрысе́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лы́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Прадмет сталовага прыбора для зачэрпвання рэдкай або рассыпістай ежы. Сталовая лыжка. Чайная лыжка. □ На прыпечку стаялі гліняная міска, чыста вымытая, а ў ёй дзве драўляныя лыжкі. Кулакоўскі. // Колькасць рэчыва, якое можа ўмясціцца ў лыжцы. Чайная лыжка солі. □ Якуб сёрбае лыжак колькі капусты і зноў гаворыць. Якімовіч.
•••
У лыжцы вады ўтапіць гл. утапіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ча́йны в разн. знач. ча́йный;
ч. куст — ча́йный куст;
~ная фа́брыка — ча́йная фа́брика;
~ная лы́жка — ча́йная ло́жка;
○ ч. грыб — ча́йный гриб;
◊ праз гадзі́ну па ~най лы́жцы — че́рез час по ча́йной ло́жке
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лы́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
1. Прадмет сталовага прыбора для зачэрпвання ежы.
Чайная л.
Сталовая л.
2. Колькасць рэчыва, якое можа ўмясціцца ў лыжцы.
|| памянш. лы́жачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. лы́жачны, -ая, -ае і лы́жкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сервіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўны, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. сервіраваць; сервіраванне.
2. Сталовая або чайная пасуда для абеду, вячэры і пад.; убранне стала для абеду, вячэры і пад. Багатая сервіроўка. Сервіроўка для вячэры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чайхана́, ‑ы, ж.
Чайная (у 1 знач.) у краінах Сярэдняй Азіі і ў Іране. Падышах памаленьку праз горад ідзе, на сады пазірае, на розных людзей. Як працуюць яны, як гуляюць яны... Так, урэшце, дайшоў да адной чайханы. Дубоўка. Па лепшай зурне ў чайхане Вас прывітаюць там [у кішлаках]. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́жа, ‑ы, ж.
Дэкаратыўная расліна сямейства ружакветных з шырокапялёсткавымі, звычайна пахучымі кветкамі рознай афарбоўкі і са сцяблом, пакрытым калючкамі, а таксама кветка гэтай расліны. У агародчыку перад кожным домам раслі вяргіня, ружа, бэз, мята. Мурашка. Па сваёй каханай сумаваў я дужа, Наламаў букет ёй Самых яркіх ружаў. Свірка.
•••
Ружа вятроў — дыяграма паўтаральнасці вятроў розных напрамкаў у пэўнай мясцовасці, складзеная на аснове шматгадовых сярэдніх паказчыкаў метэаралагічных станцый за месяц, сезон або год.
Чайная ружа — а) ружа, кветкі якой маюць бледна-жоўты колер; б) сорт ружы розных колераў і адценняў з моцным пахам чаю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вага́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Мерна гайдацца з боку ў бок або зверху ўніз. Маятнік вагаўся важна, без звыклага цікання. Карпаў. Чайная была амаль пустая, толькі ў кутку, дзе вагалася, зачапіўшыся за рагаты фікус, доўгая фіранка, сядзела некалькі наведвальнікаў. Савіцкі. Дзверы віселі на адной завесе, падлога вагалася. Асіпенка.
2. перан. Быць у нерашучасці, адчуваць няўпэўненасць; сумнявацца. [Лабановіч] пэўны час вагаецца, але даволі хутка знаходзіць выхад у збліжэнні з перадавым сялянствам. Пшыркоў. [Георгій], відаць, вагаўся — хацелася ўбачыць бацьку, асабліва цяпер, калі ён стаяў побач, за дзвярыма, калі быў чуваць яго голас. Мележ.
3. перан. Быць няўстойлівым, хісткім, непастаянным; мяняцца. Вышыня сцябла розных сартоў кукурузы вагаецца ў межах ад 0,5 да 4,5 метра і вышэй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)