цяга́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. цягаць (у 1 знач.) і цягацца (у 1, 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прыплянта́цца ’прыстаць; прыблукаць’ (пух., Сл. ПЗБ). Гл. плёнтацца ’блытацца, цягацца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыцы́ганы ’змораны’ (чэрв., Жд. 3). Прэфіксальнае ўтварэнне ад цы́гаць ’бегаць, цягацца’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бры́дка,

1. Прысл. да брыдкі.

2. безас. у знач. вык. Сорамна, непрыемна, агідна. Брыдка стала братам, радзей пачалі яны са стрэльбай ды вудай цягацца, а больш гаспадаркай займацца. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Бадзя́чы ’распусны’ (Сцяшк. МГ). Бясспрэчна, да бадзя́цца ’бадзяцца, цягацца, валачыцца’ (гл.). Стары дзеепрыметнік.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перета́скиваться несов.

1. (к перетащи́ться) разг. пераця́гвацца;

2. страд. (к перета́скивать 1) цяга́цца, пераця́гвацца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прырэ́зак, ‑зка, м.

Участак зямлі, які прыразаецца да зямельнага надзелу. Прырэзак зямлі. Атрымаць прырэзак. □ Не захацела Зенька кукурузы на сваёй сядзібе... Адзінокая, яна будзе цягацца на той прырэзак у поле. Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вадзі́цца ’пры змаганні цягацца’ (лаг., КЭС). Зваротная форма ад вадзі́ць з семантычным зрухам ’знацца з кім-небудзь, быць звязаным з кім-небудзь’ > ’змагацца пры барацьбе, цягацца, ухапіўшыся адзін за аднаго’; параўн. польск. wodzić się ’б’ючыся, перацягваць адзін другога з месца на месца’.

Ва́дзіцца ’сварыцца’ (Гарэц.; лаг., КЭС; докш., Янк. Мат.). Гл. ва́дзіць 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

волочи́ться​I несов.

1. (таскаться) валачы́цца, цяга́цца;

2. (тащиться) валачы́ся, цягну́цца;

3. страд., техн. валачы́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Пла́ўдыр ’вечны бадзяга’ (Касп.). Балтызм. Параўн. літ. plovimas ’бадзяга’ < plavinėti ’бадзяцца, цягацца, красці’. Суфікс ‑дыр, яку бабздыр, пупздыр (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)